ΙΝΔΙΑ 3 - ΤΖΑΙΣΑΛΜΕΡ, ΤΙΠΟΤΕ ΔΕΝ ΠΑΕΙ ΧΑΜΕΝΟ

Submitted by Isabelle on Thu, 08/28/2014 - 21:17

Asia
India

Front Picture:

Βορειοδυτική Ινδία, Τζαϊσαλμέρ: πόλη-κάστρο χτισμένη πάνω σ' έναν λόφο με πανύψηλα οχυρωματικά τείχη που την καθιστούσαν απόρθητη μέχρι και τα χρόνια εκείνα όπου τα πιο προωθημένα όπλα ήταν οι λουμπάρδες και τα καριοφίλια. Μέσα από τα τείχη, ινδουιστικοί ναοί, περίτεχνα παλάτια, μεγαλόπρεπα κτίρια και πολλές παλιές κατοικίες. Ένα αρχαίο μεγαλείο αλλά και σταθμός για πλάνητες κυνηγούς του διαφορετικού.

Του Κώστα Ζυρίνη

Δημοσιεύτηκε στο ΓΕΩ της ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑΣ, τεύχος αρ. 27 / 14.10.2000

Προηγούνται:

ΙΝΔΙΑ 1 - ΑΠΟ ΤΟ ΔΕΛΧΙ ΣΤΗΝ ΤΖΑΙΠΟΥΡ | Κώστας Ζυρίνης & Ισαβέλλα Μπερτράν

ΙΝΔΙΑ 2 - ΤΑΖ ΜΑΧΑΛ, ΥΜΝΟΣ ΣΤΟΝ ΕΡΩΤΑ | Κώστας Ζυρίνης & Ισαβέλλα Μπερτράν

Μέσα από τα τείχη, ινδουιστικοί ναοί, περίτεχνα παλάτια, μεγαλόπρεπα κτίρια και πολλές παλιές κατοικίες.

Το κυρίαρχο χαρακτηριστικό όλων αυτών των κτισμάτων είναι οι πολύπλοκες, ανάγλυφες στην πέτρα, συνθέσεις, θρησκειογενών κυρίως παραστάσεων, καθώς και η σφραγισμένη από τη μούχλα εγκατάλειψη. Ένα αρχαίο μεγαλείο αλλά και σταθμός για πλάνητες κυνηγούς του διαφορετικού.

Γύρω από το λόφο, στις ρίζες του, απλώνεται η μεταγενέστερη επέκταση της πόλης: λαϊκές συνοικίες με στενά δαιδαλώδη δρομάκια και, βεβαίως, το πολύχρωμο και πολύβουο παζάρι που δίνει το σφυγμό της καθημερινής ζωής σ' αυτό το σταυροδρόμι αιώνων και πολιτισμών.

Από τη Τζαϊσαλμέρ προς τη δύση, και πέρα από τα σύνορα με το Πακιστάν, μέχρι τον Ινδό ποταμό, απλώνεται η έρημος Ταρ. Προς τα κει δίνει και η μπαλκονόπορτα του ξενώνα μας η οποία κάποτε ήταν μια από τις πολεμίστρες του περιφερειακού τείχους.

Από κει βλέπουμε τον ήλιο να χάνεται πέρα από την Ταρ βάφοντας τον ουρανό κατακόκκινο για ώρα πολλή. Κοιτάζοντας όμως προς τα κάτω, στη ρίζα του τείχους, βλέπω από την πρώτη κι όλας μέρα ολόκληρη αγέλη από γκριζόμαυρα γουρούνια να ψάχνουν και να τρώνε. Δεν ξέρω τι. Διότι εμφανώς δεν υπάρχουν σκουπίδια σε κείνο το σημείο ακριβώς. Την τρίτη μέρα έλυσα το γρίφο: Οι κατοικίες που βρίσκονται μέσα στο τείχος δεν έχουν αποχέτευση. Και οι σωλήνες, του δικού μας τουλάχιστον, συγκροτήματος αποβάλλουν το περιεχόμενό τους υπαίθρια "σε κείνο το σημείο ακριβώς"! Τίποτα δεν πάει χαμένο!

Πριν βγούμε από την κεντρική πύλη της αρχαίας πόλης με προορισμό το παζάρι, στέκομαι για να φωτογραφίσω τα τεράστια, ενισχυμένα με σίδερο, ξύλινα πορτόφυλλά της που μετά από τόσους αιώνες διατηρούνται ακόμα ολόγερα. Τρία επί έξι μέτρα ύψος το καθένα. Ρωτώ τον τυπάκο που στο μεταξύ με πλεύρισε (για να μου πουλήσει κάτι, βεβαίως) ποια χρησιμότητα εξυπηρετούσε αυτό το πλήθος από σιδερένια καρφιά, πάχους τεσσάρων και μήκους εικοσιπέντε εκατοστών, που προεξέχουν από τα πορτόφυλλα. Για να αναχαιτίζουν τους πολεμικούς ελέφαντες, μου εξηγεί, και μου προτείνει ένα μικρό πουγκί από ξεραμένο δέρμα. Τ'ειν αυτό; "Φορ τομπάκο, μίστερ, φρομ κάμελ τέστικλ". Μάλιστα! Με είχε τσεκάρει από χτες ως καπνιστή τσιμπουκιού. Όρχεις καμήλας! Τίποτα δεν πάει χαμένο λοιπόν! Το αγόρασα.

Τίποτα δεν πάει χαμένο: Βρισκόμαστε στην ταράτσα ενός άλλοτε παλατιού μαχαραγιά που τώρα είναι φαγάδικο και περιεργαζόμαστε το πολύβουο παζάρι από κάτω μας.

Βάζω στο στόχαστρο του τελέ μου μια αγελάδα καθώς μασουλά με όλη τη μεγαλοπρεπή ιερότητά της ένα πλαστικό περιτύλιγμα.

Είναι νωρίς ακόμη και δεν έχουν δημιουργηθεί οι καθημερινοί λόφοι από σκουπίδια.

Όταν χτες εκφράσαμε την απορία μας στο ράφτη, που μου έπαιρνε μέτρα για ένα γιλέκο, σχετικά με το τι γίνονται ολ' αυτά τα απορρίμματα αφού δεν είδαμε ποτέ κανένα συνεργείο αποκομιδής να τα μαζεύει, μας είπε: Από τη στιγμή που θα κλείσει το παζάρι μέχρι την επομένη το πρωί, οι αγελάδες, οι χοίροι και τα σκυλιά (όλα ασύδοτης βοσκής) δεν αφήνουν απολύτως τίποτε στο δρόμο. Τελευταία όμως, με τη βαθμιαία είσοδο του πλαστικού, ακόμα και στη Τζαϊσαλμέρ, έχει αρχίσει να υπάρχει πρόβλημα με τις αγελάδες: Μικραίνει το προσδόκιμο της ζωής τους καθότι δεν διστάζουν να περιδρομιάσουν ακόμα και πλαστικά. Μόνο που είναι αδύνατο να τα χωνέψουν. Και εγκαταλείπουν τα εγκόσμια πρόωρα.

Τίποτα δεν πάει χαμένο. Δυο ξυπόλητοι μπόμπιρες μεταφέρουν από ένα ταψί με καφετιές "πίτες" στο κουρεμένο τους κεφαλάκι.

Πρόκειται για τις ολόφρεσκες σβουνιές του "ιερού" ζώου που τις μάζεψαν και τις έπλασαν με τα χεράκια τους.

Στη συνέχεια, οι "πίτες" αυτές, θα στεγνώσουν στον ήλιο και θα χρησιμοποιηθούν ως θερμομονωτικό επίχρισμα τοιχοποιϊας, ή, ως καύσιμη ύλη για εργαστήρια, για μαγέρικα (υπαίθρια ή μη) και για σπίτια.

Από την πρώτη στιγμή στην Ινδία, από το Δελχί κι όλας, βιώσαμε ως άμεση πλέον εμπειρία, αυτό που στη Δύση ακούμε και διαβάζουμε ως ιερότητα της αγελάδας στις ινδουιστικές χώρες.

Το εν λόγω ζώον περιφέρεται, ή ξαπλώνει, ό,που, όποτε και όπως του κάνει κέφι.

Στη χώρα μας θεωρείται αδιανόητο το να χρησιμοποιήσει κανείς (φανερά τουλάχιστον) το σταυρό ως καυσόξυλο.

Άλλο τόσο λοιπόν, αν όχι και περισσότερο, αδιανόητο στην Ινδία είναι το να πλησιάσει κάποιος την αγελάδα που κάνει τη μεσημεριανή της σιέστα στη μέση μιας κεντρικής λεωφόρου, να της επισημάνει, έστω και με τακτ, ότι έχει προκαλέσει ένα ανυπέρβλητο κυκλοφοριακό κομφούζιο σ' ολόκληρη πόλη και να την παρακαλέσει, ως εκ τούτου, να κάνει λίγα μέτρα πιο κει.

Αν φυσικά έχει την καλοσύνη.

Δεν διαπίστωσα όμως να έχουν τέτοιες ευαισθησίες αυτά τα ιερά ζώα, τα κατά τα άλλα ιδανικοί φορείς "μετεμψυχωμένων" Ινδών. Αλλά ούτε και τόσο ανίερο "θράσος" οι πιστοί.

Όμως, παρά την ιερότητά τους, ακόμη και οι αγελάδες κάποτε πνέουν τα λοίσθια. Όπως εξ άλλου και τα γαϊδούρια, και τα σκυλιά, και κάθε άλλος έμβιος οργανισμός. Για να "μετεμψυχωθούν" σε, ποιος ξέρει τι προβλέπει το "κάρμα" τους.

Οπότε, τα ιερά τους πτώματα εκτίθενται σε ανοιχτές περιοχές, όπως είναι οι απαρχές της ερήμου Ταρ, για να συντελεστεί η ανακύκλωση εκείνη που θα διευκολύνει (ίσως) στην καλύτερη "μετάβαση της ψυχής" σε άλλο σώμα ανθρώπου ή ζώου.

Και κει στην ερημιά αρχίζει το μεγάλο φαγοπότι με βασικούς ανταγωνιστές τα σκυλιά και τους γύπες.

Οι γύπες και οι σκύλοι αντιλαμβάνονται, ως γνωστόν, τα λέσια από πολύ μακριά. Και ο μεταξύ τους ανταγωνισμός παίρνει τη μορφή του μέχρι τελικής πτώσεως αγώνα.

Δεν είναι καθόλου εύκολο, και δεν θα το συνιστούσα, να πλησιάσει κανείς πολύ κοντά στο πεδίο μιας τέτοιας μάχης. Και όχι μόνο για τη δυσωδία. Αλλά για να μη προσθέσει και τα δικά του κόκαλα σ' εκείνα του ιερού ζώου. Ή του όνου. Αν αυτή η διαφορά σημαίνει τίποτα.

Τίποτα δεν πρέπει να πάει χαμένο. Αυτή είναι η βασική επαγγελματική αρχή κάθε απορριμματοθήρα.

Διασχίζοντας τις ερημιές ανάμεσα στη Τζαϊσαλμέρ και τη Μπικανέρ με το ναυλωμένο "Αμπάσαντορ" που οδηγά σαν παλαβός (παρά τις έντονες διαμαρτυρίες μας) ο Γιαντσάνγκ, βλέπω κατά διαστήματα κάποιους ασπρουλιάρικους λοφίσκους. Μερικούς μάλιστα με αποχρώσεις προς το καφέ. Θέλω να μάθω τι είναι και πρέπει να πείσω τον ξεροκέφαλο «τιμονιέρη» μας ότι αυτό επιβάλει το δικό μου "κάρμα", το οποίο δεν είναι απαραίτητα αλληλένδετο με το δικό του και όλων όσων οδηγούσαν τα δύο εικοσάδες σμπαραλιασμένα αυτοκίνητα (επάνω και δίπλα στον κεντρικό δρόμο) που έχω φωτογραφίσει μέσα σε λίγες μέρες.

Tον πείθω. Και του αποδεικνύω ότι, προκειμένου για φωτογραφικό σαφάρι, έχω τα κότσια να σπάσω αυτό το αδιαπέραστο φράγμα της μπόχας για να πλησιάσω σε απόσταση αναπνοής το "θήραμα".

Οι ασπρουλιάρικοι λοφίσκοι δεν είναι παρά ότι απόμεινε από το μεγάλο φαγοπότι γυπών και σκύλων. Είναι τα κόκαλα (ιερά και μη) που μεταφέρθηκαν εδώ από τους επαγγελματίες συλλέκτες του είδους για να ξεραθούν στον ήλιο. Στη συνέχεια, όταν τα πουλιά, οι μύγες και τα σκουλήκια δεν θ' αφήσουν ίχνος σάρκας (άρα και μπόχας) πάνω τους, τα οστά αυτά θα λειανθούν από οικογενειακά εργαστήρια και θα μετασχηματιστούν σε όλ' αυτά τα υπέροχα μπιχλιμπίδια που καταλήγουν στο παζάρι για να κάνουν τις Ινδές ακόμα πιο όμορφες. Και όχι μόνο τις Ινδές. Τίποτε δεν πάει χαμένο λέμε!