ΒΟΛΙΒΙΑ 4 - ΣΑΛΑΡ ΝΤΕ ΟΥΓΙΟΥΝΙ, ΟΙ ΝΑΥΑΓΟΙ ΤΟΥ ΑΛΑΤΙΟΥ

Σαλάρ ντε Ουγιούνι. Τοπίο απέραντο που αναδύει οσμή θανάτου. Λευκή Κόλαση. Από κάθε μεριά του ορίζοντα μακρινά γκρίζα βουνά που σε πολλά σημεία χάνονται πίσω απ την ομίχλη. Τίποτε δεν μπορεί να ζήσει για πολύ εδώ. Είμαστε στο απόλυτο πουθενά. Ακινητοποιημένοι πάνω σ' ένα στρώμα αλατιού. Χωρίς ούτε μια γουλιά νερό. Σ’ αυτές τις συνθήκες, αν περάσει κι αυτή η μέρα χωρίς να φτάσει βοήθεια ίσως να είναι και η τελευταία μας.

 

Του Κώστα Ζυρίνη

Από τις απομαγνητοφωνημένες σημειώσεις του ταξιδιού, Αύγουστος-Σεπτέμβρης 2010 

 

 

 

Προηγούνται:

ΒΟΛΙΒΙΑ 1 - ΑΠΟ ΤΗ ΛΑ ΠΑΖ ΣΤΗΝ ΤΙΤΙΚΑΚΑ | Κώστας Ζυρίνης & Ισαβέλλα Μπερτράν 

ΒΟΛΙΒΙΑ 2 - ΔΙΑΠΛΕΟΝΤΑΣ ΤΑ ΠΟΤΑΜΙΑ ΤΗΣ ΑΜΑΖΟΝΙΑΣ | Κώστας Ζυρίνης & Ισαβέλλα Μπερτράν

ΒΟΛΙΒΙΑ 3 - ΣΑΧΑΜΑ, ΣΤΗ ΣΚΙΑ ΤΟΥ ΗΦΑΙΣΤΕΙΟΥ | Κώστας Ζυρίνης & Ισαβέλλα Μπερτράν 

 

Διατρέχουμε περιφερειακά το Σαλάρ ντε Κοϊπάσα. Μια νεκρή θάλασσα από αλάτι στεφανωμένη από κορφές βουνών. Για χωριό ούτε λόγος. Ψυχή ζώσα! Ούτε μύγα δεν μπορεί να ζήσει εδώ.

 

Το Σαλάρ ντε Κοϊπάσα δεν είναι για μας παρά το ορεκτικό. Κάτι σαν τρέιλερ με σκηνές από τα προσεχώς. Ο πραγματικός μας στόχος είναι το Σαλάρ ντε Ουγιούνι στο βόρειο άκρο του οποίου φιλοδοξούμε να καταλύσουμε απόψε ως σημείο εκκίνησης για την αυριανή διάσχισή του.  Υπό τον όρο βέβαια ότι θα καταφέρουμε πρώτα να βρούμε τον δρόμο που θα μας οδηγήσει εκεί.

 

Για την ώρα πάντως ο Κρίστιαν φαίνεται να δυσκολεύεται. Κι αυτό έχει σαν αποτέλεσμα μια άρρητη ανησυχία από μας και μια αυξανόμενη γκρίνια από τον Βαγγέλη. Είναι φανερό ότι δεν έχει διαβάσει ούτε μια αράδα απ όσα έχει γράψει επιμελώς η Ισαβέλλα πριν εκκινήσουμε από την Αθήνα, προδιαθέτοντας τα μέλη της ομάδας για το κάθε μέρος που πρόκειται να επισκεφτούμε και τις συνεπακόλουθες πρακτικές δυσκολίες.

 

Διαμαρτύρεται γιατί μπήκαμε σε μια περιοχή όπου δεν θα υπάρχει εστιατόριο, δεν θα υπάρχει τουαλέτα, δεν θα υπάρχει... Αγνώριστος ο παλαίμαχος φίλος μου! Ή μήπως διαισθάνεται κάτι που υπερβαίνει τη ρεαλιστική εκτίμηση;

 

Ναι, το μεταξύ μας κλίμα έχει κάπως βαρύνει αλλά αυτό δεν θα μας εμποδίσει ν' απολαύσουμε τελικά μια συναρπαστική δύση στις παρυφές του Σαλάρ ντε Ουγιούνι, κοντά σε κάποιο χωριουδάκι ονόματι Χιρίρα που εδράζεται στα ριζά του ηφαιστείου Τουνούπα.

 

Και τη ίδια ακριβώς στιγμή που ο Ήλιος βουτάει πίσω από την κορυφογραμμή, να σου η ολόγιομη Σελήνη ν’ ανατέλλει μέσα από το σαλάρ.

 

Καλά, ε! Κι άντε τώρα αυτό να το αποτυπώσεις σε μια φωτογραφία! Γίνεται; Δεν γίνεται!

Στη Χιρίρα, όπου θα μας βρει η νύχτα, θα την περάσουμε στην «Ντόνα Λούπε», σ' ένα πολύ καλό, για τα δεδομένα της περιοχής κατάλυμα αφού όχι μόνο διαθέτει δωμάτια με καμπινέ και νιπτήρα, αλλά και μια υποτυπώδη κουζινίτσα όπου θα μαγειρέψουν το δείπνο ο Σέζαρ με τον Κρίστιαν.

 

Τι παραπάνω να θέλει κανείς από τη ζωή του;

 

SOS ναυάγιο!

Τετάρτη εικοσιπέντε Αυγούστου.

 

Εκκινούμε από τη Χιρίρα, έχοντας συμφωνήσει με τον Σέζαρ να τραβήξουμε ίσια προς το κέντρο της αλατοερήμου, στοχεύοντας το “νησί” Ινκαχουάσι με τους γιγάντιους κάκτους, σήμα κατατεθέν του Σαλάρ ντε Ουγιούνι.

 

Στη συνέχεια θα στραφούμε κατ’ ευθείαν ανατολικά για να πέσουμε στην πόλη του Ουγιούνι, προκειμένου να κάνουμε τις συνήθεις προμήθειες, τρόφιμα, νερά, βενζίνες κι όλα τα σχετικά συμπαρομαρτούντα.

 

Ξεκινάμε μ' αυτό το πλάνο αλλά, κάπου στα μισά του δρόμου ο Κρίστιαν δηλώνει πως «όχι, πρέπει να πάμε πρώτα στην πόλη, να βάλω βενζίνη». Υπερβολικά συντηρητική η εκτίμησή του, αφού η βενζίνη είναι ακριβώς στη μέση και φτάνει και περισσεύει για τη διαδρομή της ημέρας όπως αυτή συμφωνήθηκε το πρωί, αλλά και τι να του πεις; Δουλειά του είναι, δεν μας πέφτει ο λόγος. Ντάξει, ρε μεγάλε, αφού το θεωρείς απαραίτητο κάνε αυτό που νομίζεις και πάμε μετά στο Ινκαχουάσι.

 

Το σχέδιο του Κρίστιαν συνεπάγεται πως θ’ αφήσουμε τον χαραγμένο από τις ροδιές των προηγούμενων αλατόδρομο για να «ανοίξουμε» καινούργιο, σημαδεύοντας την παρθένα επιφάνεια του σαλάρ με τα δικά μας χνάρια.

 

Παρά την αναγκαστική εμπιστοσύνη στον «καπετάνιο», νομίζω πως κανείς μας δεν νοιώθει ιδιαίτερα ασφαλής. Και θα νοιώθαμε ακόμα λιγότερο αν γνωρίζαμε από τότε το γενεαλογικό δέντρο του Σαλάρ ντε Ουγιούνι…

 

Το Σαλάρ ντε Ουγιούνι που λες, εμβαδού δέκα χιλιάδων πεντακοσίων τετραγωνικών χιλιομέτρων (σαν να λέμε μισή Πελοπόννησος), είναι απόγονος γεωλογικής μετάλλαξης της γιγάντιας προϊστορικής λίμνης Μίντσιν που πριν από τριάντα τόσες χιλιάδες χρόνια σκέπαζε οκταπλάσια περίπου επιφάνεια του βολιβιάνικου Αλτιπλάνο.

 

Μέσω της εξάτμισης, η εν λόγω Μίντσιν συρρικνώθηκε σταδιακά στην κάπως μικρότερη λίμνη Τάουκα βάθους εκατόν σαράντα μέτρων, που με τη σειρά της μαζεύτηκε κι άλλο, παραχωρώντας τη θέση της στη  λίμνη Κοϊπάσα πριν από περίπου δεκατρείς χιλιάδες χρόνια.

 

Συνεχίζοντας την πορεία αποξήρανσης, η Κοϊπάσα  χωρίστηκε τελικά στα τέσσερα, γεννώντας δυο αλκαλικές λίμνες, την Πoοπό και την Ούρου Ούρου, και δυο αλατοερήμους: το (συγκριτικά) μικρό Σαλάρ ντε Κοιπάσα και το διάσημο Σαλάρ ντε Ουγιούνι που είναι και το μεγαλύτερο πεδίο αλατιού του πλανήτη.

 

Με άλλα λόγια τα επιλεγόμενα σαλάρ, δεν είναι παρά μια απέραντη σαλαμούρα τόσο κορεσμένη ώστε να σχηματίζει στην επιφάνειά της μια παχιά κρούστα από αλάτι.

 

Και πόσο παχιά, δηλαδή, είναι αυτή η κρούστα;

 

Α, σ' αυτό δεν μπορεί ν' απαντήσει κανείς με βεβαιότητα. Αλλού έτσι, κι αλλού αλλιώς.

 

Γι αυτό και όποιος μπαίνει με αυτοκίνητο στην επιφάνεια ενός σαλάρ και θέλει να έχει το κεφάλι του ήσυχο ακολουθεί για σιγουριά τις ροδιές των προηγούμενων που αποδειγμένα χαράχτηκαν σε δοκιμασμένο έδαφος.

 Εμείς ωστόσο αφήνουμε τα χνάρια αυτών που πέρασαν κάποτε πριν από μας για να πάρουμε μια περίπου εγκάρσια διαδρομή με κατεύθυνση το Ουγιούνι. Το οποίο Ουγιούνι απέχει γύρω στα πενήντα με εξήντα χιλιόμετρα. Έλα, μωρέ, σε τόσα και τόσα σκληρά ταξίδια επιβιώσαμε, εδώ θα κωλώσουμε;

 

Και ξαφνικά.. Στοπ. Οι δυο αριστερές ρόδες ρετάρουν. Αυτό μας έλειπε! Κατεβαίνουμε όλοι για να σπρώξουμε. Κι όσο σπρώχνουμε και γκαζώνουμε, τόσο οι δύο ρόδες χώνονται πιο βαθιά στο αλάτι. Τόσο, όσο να σκάψουν την κρούστα αλατιού και να βρουν το από κάτω στρώμα, ένα μείγμα λασποαλατόνερου. Ψυχραιμία!

 

Και τώρα, τι γίνεται; Γύρω μας, για δεκάδες χιλιόμετρα, ούτε ένα κλαρί, ούτε ένα κοτρόνι για στήριξη. Παντού ένα γύρο το βρώμικο λευκό του αλατιού. Άσε πια η ζέστη!

 

Πάω να ζητήσω βοήθεια, λέει ο Σέζαρ. Πού, ρε μεγάλε; Φορά κάτι παπούτσια τρέκκινγκ, κι ένα σακιδιάκι όπου παραχώνει παντελόνι, πουλόβερ και μία μικρή μποτίλια νερό.

 

Σε πέντε-έξι ώρες θα έχω βγει στον περιφερειακό δρόμο έξω από το σαλάρ. Εκεί, όλο και κάποιο όχημα θα περνάει για το Ουγιούνι. Άμα φτάσω στην πόλη, θα φροντίσω να βρω βοήθεια και θα ‘ρθούμε, έστω και μέσα στη νύχτα, να τραβήξουμε έξω το αυτοκίνητο. Εσείς όταν σκοτεινιάσει να ανάβετε τα φώτα κάθε  τέταρτο για ένα-δύο λεπτά ώστε να μπορούμε να σας εντοπίσουμε. Αυτό μας είπε, φιληθήκαμε σταυρωτά και σηκώθηκε κι έφυγε.

 

Σιγά-σιγά αρχίζουμε να συνειδητοποιούμε τι έχει συμβεί και ποιες μπορεί να είναι οι συνέπειες. Αλλά δεν θέλουμε να μιλάμε γι αυτό. Πιο χάλια και πιο προβληματισμένος απ’ όλους είναι ο Κρίστιαν, που βλέπει το τζιπ του, που προφανώς είναι όλο το έχειν του, που ποιος ξέρει αν το χρωστάει και πόσο, να είναι καρφωμένο στο αλάτι.

 

Ξαφνικά αρπάζει  το μπουφάν του και μας λέει «θα πάω πίσω στο χωριό που κοιμηθήκαμε, στη Χιρίρα, να ζητήσω κι εγώ βοήθεια». Δηλαδή στην ακριβώς αντίθετη κατεύθυνση απ αυτήν που πήρε ο Σέζαρ.

 

Εγείρουμε κάποιες χλιαρές ενστάσεις. «Όχι», λέει, «δεν είμαστε τόσο μακριά. Υπολογίζω, σε έξι-εφτά ώρες να ‘χω φτάσει». Και φεύγει.

 

Σε λίγο γίνεται μια κουκκίδα μέσα στο σκληρό λευκό ορίζοντα του αλατιού. Όταν χάνεται και η κουκκίδα προσπαθούμε να μην σκεφτόμαστε τι έχει συμβεί.

 

Κατεβάζουμε από τη σχάρα τα μπαγκάζια μας. Τον μεγάλο μουσαμά που τα κάλυπτε τον κάνουμε τέντα για τον ήλιο. Απλώνουμε τους υπνόσακους στη σκιά. Πρέπει να κρατηθεί η ψυχραιμία και η διαύγειά μας. Ντάξει, ρε, θα περιμένουμε κάποιες ώρες και θα λυθεί το θέμα. Κάποιος από τους δύο θα τα καταφέρει να βρει βοήθεια. Κι αν περάσει στο μεταξύ κάποιο άλλο αυτοκίνητο από δω; Κόφτε τις μαλακίες. Από δω δεν περνά παρά μονάχα ο διάολος.

 

Ο Σάτσο ανέλαβε επισιτιστής. Θα μοιράζει δηλαδή το ψωμί και τα λίγα μπισκότα που υπάρχουν μ’ έναν ορθολογικό τρόπο ώστε να μην ξεμείνουμε. Μπήκε “δελτίο” στο ελάχιστο νερό μας. Μόλις τρία λίτρα για πέντε άτομα.

 

Ευτυχώς ανάμεσα στα άχρηστα για την περίσταση πακέτα από ρύζι και μακαρόνια βρέθηκαν και έξι αγγούρια! Βοήθειά μας! Δεν ξέρω ποιος σκέφτηκε να προμηθευτεί σε τέτοιες ποσότητες αυτό το τελείως άνοστο για τα γούστα μου λαχανικό, αλλά στην προκειμένη περίπτωση μπορεί ν’ αποδειχτεί και σωτήριο.

Πολύ γρήγορα θα διαπιστώσουμε ότι οι απλωμένοι υπνόσακοι ρουφούν υγρασία από το αλάτι κι όσο προχωράει η ώρα, και δεν επιστρέφουν ο Σέζαρ κι ο Κριστιάν γίνεται φανερό ότι θα περάσουμε τη νύχτα στο σαλάρ. Απλώνουμε το μουσαμά στο αλατοέδαφος και ρίχνουμε πάνω του τέσσερις από τους υπνόσακους δεδομένου ότι ο πέμπτος απ τους “ναυαγούς” θα κάνει βάρδια εκ περιτροπής στο αυτοκίνητο για τα συμφωνηθέντα σινιάλα με τους διασώστες.

 

Παρλάτα του Ζυρ στο μαγνητόφωνο.

Αλατοέρημος. Τοπίο απέραντο που αναδύει οσμή θανάτου. Λευκή Κόλαση. Από κάθε μεριά του ορίζοντα μακρινά γκρίζα βουνά που σε πολλά σημεία χάνονται πίσω απ την ομίχλη. Τίποτε δεν μπορεί να ζήσει για πολύ εδώ. Είμαστε στο απόλυτο πουθενά. Πάνω σ' ένα στρώμα αλατιού. Όπως πάνω σε μια παγωμένη λίμνη, σε μια φλούδα πάγου της οποίας την αντοχή αγνοούμε.

 

Όλες οι προσπάθειες που κάναμε για να ξεκολλήσουν οι βυθισμένοι τροχοί το μόνο αποτέλεσμα που έφεραν ήταν να βουλιάξουν περισσότερο. Ο Σέζαρ πήρε το δρόμο να πάει με τα πόδια προς μία κατεύθυνση της οποίας το τέλος δεν μπορούμε να διακρίνουμε. Και μετά από κάμποση ώρα έφυγε κι ο Κρίστιαν, προς την ακριβώς αντίθετη κατεύθυνση, να πάει να βρει κάνα οικισμό. Αν σ’ αυτόν τον οικισμό βρει και κάνα αυτοκίνητο, αν μπορέσει να φέρει κάνα ρυμουλκό, αν, αν, αν..

Είμαστε μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας. Τις πιθανότητες και τις ελπίδες μας τις τρέφουμε για… αυτοσυντήρηση. Τρόφιμα έχουμε ελάχιστα. Και νερό ακόμα λιγότερο. Στην καλύτερη περίπτωση φτάνει για μερικές ώρες. Στη χειρότερη...

 

Αναγκαστικά θα κοιμηθούμε εδώ που είμαστε, δεν ξέρω πώς και με ποιες δυνατότητες θέρμανσης. Όσο ο ήλιος καίει την ημέρα, τόσο η παγωνιά δαγκώνει τη νύχτα. Αύγουστο μήνα, διανύουμε την καρδιά του χειμώνα στο νότιο ημισφαίριο. Η διανυκτέρευση όλων μας εντός του τζιπ είναι εκτός συζήτησης καθώς κινδυνεύουμε να το βουλιάξουμε κι άλλο με το βάρος μας.

 

Η ομάδα, για την ώρα λειτουργεί στοιχειωδώς ισορροπημένα. Ακόμα ο πανικός δεν έχει δείξει το πρόσωπό του, ο οποίος, αν σκάσει μύτη, θα είναι ο χειρότερός μας εχθρός. Σταματάω εδώ, κι ίσως επανέλθω αργότερα.

 

Παρλάτα της Ισαβέλλας στο μαγνητόφωνο.

Τελικά έφτασε η νύχτα και ξαναβγήκε το φεγγάρι που είχαμε χαρεί την προηγούμενη να ανατέλλει ως πανσέληνος μέσα στο σαλάρ. Το είδαμε κι απόψε να ξεμυτίζει ξαπλωμένοι καθώς είμαστε πάνω στο παγωμένο αλάτι. Χωρίς όμως τα ίδια ρομαντικά συναισθήματα του χθες.

 

Την πρώτη βάρδια στο αυτοκίνητο την έκανε ο Σάτσο, αναβοσβήνοντας τα φώτα όπως είχαμε συμφωνήσει. Τη δεύτερη ο Βαγγέλης, την τρίτη ο Κώστας…

 

Προσπαθήσαμε να κοιμηθούμε. Ήταν, ίσως, η πιο δραματική από άποψη φυσικών συνθηκών, νύχτα της ζωής μας. Αυτό το κρύο δεν νομίζω ότι θα μπορέσω να το ξεχάσω ποτέ. Τα χαράματα το θερμόμετρο είχε πέσει στα μείον δεκαπέντε. Χωμένοι στους υπνόσακους, φορούσαμε από ένα ισοθερμικό μπλουζάκι, ένα πουκάμισο, ένα πουλόβερ, ένα φλις, σκουφί, γάντια, κολάν μες απ το παντελόνι και διπλές μάλλινες κάλτσες. Παρ' όλα αυτά ένοιωσα να φτάνω στα όριά της αντοχής μου στην παγωνιά. Η κούραση μας βύθιζε κατά διαστήματα σε μια κατάσταση μεταξύ φθοράς κι αφθαρσίας, όπου πότε κοιμόμασταν και πότε ξυπνάγαμε, πάντα κοκαλωμένοι από το κρύο.

 

Τελικά ανοίξαμε τα μάτια μας το χάραμα με πολλή κούραση και αγωνία, και απολύτως ξυλιασμένοι. Οι πρώτες πρωινές ώρες περάσανε χωρίς κανένα νέο ούτε από τον Σέζαρ, ούτε από τον Κρίστιαν, κι αναρωτιόμαστε τι θα κάνουμε αν δεν φανεί κανείς από τους δυο τους μέχρι το μεσημέρι. Κάτι τέτοιο θα σήμαινε ότι υποτιμήσανε τις αποστάσεις, δεν φτάσανε στο στόχο και ίσως στο μεταξύ να έχουν υποκύψει στην κούρασή τους, το κρύο ή την αφυδάτωση…

 

Είμαστε σε υπερένταση. Μέχρι τι ώρα να περιμένουμε; Κι αν δεν φανούνε πώς να τους ψάξουμε; Προς τα πού; Και με τι δυνάμεις όταν σ’ αυτό το υψόμετρο των τριών χιλιάδων εφτακοσίων μέτρων ακόμα και η ανάσα απαιτεί προσπάθεια;

 

Το νερό έχει τελειώσει. Το πρωί ήπιαμε ίσα ίσα από μία κούπα καφέ ανά δύο άτομα και φάγαμε ο καθένας από μισό αγγούρι για να συμπληρώσουμε υγρά. Κι εκεί που τη νύχτα μας πέθανε το κρύο, τώρα αρχίζει πάλι να μας πυρπολεί η ζέστη. Σ’ αυτές τις συνθήκες, αν περάσει κι αυτή η μέρα χωρίς να φτάσει βοήθεια ίσως να είναι και η τελευταία μας. Στοπ ανταπόκρισης.

 

Ζυρ και πάλι

Και όμως θα ζήσουμε!

Ώρα έντεκα και δέκα, κάπου μακριά στον ορίζοντα διακρίνω με τα κιάλια μια κουκίδα να πλησιάζει απ τη μεριά του ηφαιστείου Τουνούπα. Ο Κρίστιαν που φέρνει βοήθεια, αυτός πρέπει να είναι! Και, όντως, αυτός είναι!

 

Ρε , θα ζήσουμε!

 

Είναι ένα αγροτικό με δυο Βολιβιάνους και τον Κρίστιαν, με πάρα πολλά μαδέρια και κορμούς δέντρων. Κάνουμε μοχλούς με τους κορμούς και τα μαδέρια κάτω από το αυτοκίνητο και “ε.. ωπ”, μετά από απίστευτες προσπάθειες τριών τετάρτων της ώρας, καταφέρνουμε να το ξεκολλήσουμε. Χειροκρότημα, ιαχές νίκης, χαρά, αγκαλιές, ανάταση!

 

Τώρα, το μόνο που μας μένει είναι να μπούμε στο αυτοκίνητο, να καβαλήσουμε τα χιλιόμετρα μέχρι το Ουγιούνι για να σμίξουμε με τον Σέζαρ.

 

Ναι, έχουμε νέα του και είναι καλά. Χθες αργά τη νύχτα έφτασε στην πόλη και κατάφερε να μιλήσει με τον Κρίστιαν στο κινητό όταν κι αυτός από την πλευρά του προσέγγισε τη Χιρίρα και είχε επιτέλους σήμα.

 Αλλά, όχι! Ο εφιάλτης έχει και συνέχεια.

 

Ψαχουλεύοντας μέσα στο σκοτάδι για τον διακόπτη των προβολέων του αυτοκινήτου, πειράξαμε κατά λάθος και αυτό του καλοριφέρ.

 

Να θυμίσω εδώ ότι στην προηγούμενη βλάβη που είχαμε πάθει στη Σαχάμα, ο τεχνικός που την επισκεύασε πρόχειρα, είχε υποχρεωθεί να απομονώσει το κύκλωμα της θέρμανσης του αυτοκινήτου και γι αυτό ο διακόπτης του καλοριφέρ έπρεπε να βρίσκεται πάντα στην ένδειξη «κρύο».

 

Τη νύχτα ωστόσο, χωρίς να το πάρουμε είδηση, τον μετακινήσαμε στην ένδειξη «ζέστη» με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν ξανά προβλήματα με το κύκλωμα του νερού. Έτσι, μετά από μερικά χιλιόμετρα να’ σου το αυτοκίνητο να χάνει και πάλι νερά και ν’ αρχίζει ν' ανεβάζει θερμοκρασία όπως στη Σαχάμα. Αμάν! Και τώρα τι γίνεται;

 

Είμαστε πάλι στο σημείο μηδέν. Μόνοι και ακινητοποιημένοι στη λευκή έρημο. Ο Κρίστιαν μέσα στην πρωινή του βιασύνη να’ ρθει να μας βρει, πήρε μαζί του μόλις δυο μπουκάλια νερό, τα οποία έχουμε ήδη καταναλώσει μέχρι τελευταίας σταγόνας. Όσο για τους δυο Βολιβιάνους «διασώστες» με το αγροτικό, μας έχουν χαιρετίσει από ώρα.

 

Κι εκεί που συζητάμε την εκδοχή απελπισίας να μαζέψουμε ακόμα και τα ούρα μας ως ψυκτικό υγρό (πόσα όμως να συγκεντρώσουμε;), ρίχνει ο Σάτσο την ιδέα, την ανατρεπτική όσο και παράτολμη: Αντί για νερό που δεν έχουμε, να βάλουμε στο ψυγείο του αυτοκινήτου το λάδι που κουβαλάμε μαζί μας για το βραδινό μαγείρεμα.

 

Έχουμε τέσσερα λίτρα. Ο Κρίστιαν συμφωνεί. Κάνει το σταυρό του, γεμίζει το ψυγείο ενώ τον βλέπω να κάνει και μια σπονδή στην Πατσαμάμα. Δε βαριέσαι, εδώ που φτάσαμε, κάθε βοήθεια δεκτή, απ’ όπου κι αν προέρχεται!  Μπαίνουμε στο τζιπ, βάζει μπροστά, και, ναι, το θαύμα συντελείται, και  το αυτοκίνητο αρχίζει να προχωρά χωρίς ν' ανεβάζει θερμοκρασία. Ουφ! Μόλις σωθήκαμε, δεύτερη φορά για σήμερα.

 

 

Ουγιούνι

Επιστροφή στον κόσμο των ανθρώπων. Σπίτια, κίνηση, μαγαζιά.

 

Ανταμώνουμε επιτέλους και με τον Σέζαρ. Χαρές, φιλιά και πανηγύρια! Και με την ευκαιρία μαθαίνουμε τη συνέχεια τη περιπέτειας του. Δέκα και πλέον ώρες περπάτησε ο Σέζαρ μέχρι να βγει στο δρόμο και να φτάσει κάποια στιγμή σε σημείο με τηλέφωνο. Πέρασε δε των παθών του τον τάραχο γιατί καθώς περπατούσε στο σαλάρ, ένοιωθε κατά τόπους το αλάτι να υποχωρεί και χρειάστηκε να κάνει μεγάλες παρακάμψεις μέχρι να βρει σταθερό έδαφος για να πορευτεί.

 

 

Στο μεταξύ εδώ, το Ουγιούνι γιορτάζει. Κάτι σαν καρναβάλι. Στους δρόμους χοροί, φορεσιές, μουσικές, παρελάσεις και ταρατατζούμ. 

 

 

Σουλατσάραμε, φωτογραφίσαμε, φάγαμε, ήπιαμε κόκκινο κρασί και τώρα έχουμε ξαπλώσει στα κρεβάτια μας ευτυχείς και διασωθέντες, έτοιμοι να βυθιστούμε σ’ έναν ευεργετικό ύπνο και να ανακτήσουμε τις απαραίτητες δυνάμεις εν όψει της συνέχειας. Στο Σαλάρ ντε Ουγιούνι φυσικά!

 

 

Ο θησαυρός κάτω από τ' αλάτι

Το επόμενο πρωί φορτώνουμε τα μπαγκάζια για το καταραμένο όσο και γοητευτικό σαλάρ. Να το δούμε όπως θέλουμε και όχι, όπως χτες, σα ναυαγοί.

 

Πρώτη στάση στο Κολτσάνι,  ένα χωριουδάκι που ζει από – τι άλλο; -την παραγωγή αλατιού. Μια παραγωγή που γίνεται τελείως χειρονακτικά.

 

Δέκα δισεκατομμύρια τόνους αλάτι υπολογίζεται ότι διαθέτει το Σαλάρ ντε Ουγιούνι ενώ η ετήσια εξόρυξη φτάνει δεν φτάνει τους εικοσιπέντε χιλιάδες.

 

Οι ιθαγενείς, λέει ο Σέζαρ, σέβονται τα αγαθά της Πατσαμάμα και αποσπούν με φειδώ μονάχα τ’ αναγκαία. Σωστοί! Μ’ αυτό το ρυθμό, το σαλάρ θα συνεχίσει να υπάρχει για εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια.

 

O Σέζαρ ωστόσο μας εξηγεί ότι το αλάτι είναι μονάχα το πιο εμφανές από τα προϊόντα του σαλάρ, και όχι το πιο σημαντικό. Το πραγματικό αντικείμενο του πόθου των μεγάλων πολυεθνικών που πασχίζουν εδώ και δεκαετίες να εισβάλουν στην περιοχή είναι άλλο.

 

Το Σαλάρ ντε Ουγιούνι κρύβει στα σπλάχνα του τα μεγαλύτερα παγκοσμίως κοιτάσματα λιθίου εννιά εκατομμυρίων τόνων, που αντιστοιχούν ούτε λίγο ούτε πολύ στο σαράντα τα εκατό των γνωστών αποθεμάτων του πλανήτη.

 

Έλα όμως που οι ψυλλιασμένοι ιθαγενείς δεν θέλουν ούτε ν’ ακούσουν για εξόρυξη του μεταλλεύματος από ξένες εταιρείες, και μάλιστα με αντάλλαγμα χάντρες και καθρεφτάκια. Μάλλον κάτι παραπάνω ξέρουν.

Γι αυτό και με σύμμαχο πλέον την σοσιαλόστροφη κυβέρνηση του Έβο Μοράλες η συζήτηση γίνεται για τη λειτουργία ενός βολιβιάνικου πιλοτικού προγράμματος με ήπια εκμετάλλευση των κοιτασμάτων και, κυρίως, επ’ ωφελεία του ντόπιου πληθυσμού. Για να δούμε! Πράξη δείξει.

 

 

Ινκαχουάσι

H Ισαβέλλα είχε αναφερθεί πολλές φορές τις τελευταίες μέρες στα «νησιά» του Σαλάρ ντε Ουγιούνι, δεν είχα όμως πιστέψει ότι κυριολεκτούσε. Και όμως!

 

Αυτό που βλέπω μπροστά μου είναι πράγματι νησί στη μέση μιας θάλασσας αλατιού.

 

Ένα θέαμα που ξεπερνάει κάθε φαντασία.

 

 

Μια στέρεα γη, όπου φυτρώνουν πάνω της κάτι αλλόκοτοι υπερμεγέθη κάκτοι σαν εξωγήινα όντα με στραμμένες τις κεραίες τους στον ουρανό σε αναζήτηση του γαλαξία προέλευσης τους. 

 

 

Ένα μέρος ονειρικό και εξωπραγματικό μαζί, όπως είναι συνήθως τα όνειρα.

 

Αρχίζουμε να σκαρφαλώνουμε από διάφορα μονοπάτια, τρέχοντας σαν παλαβοί παρά το υψόμετρο, λες και φοβόμαστε πως όσα βλέπουμε δεν είναι παρά μια παραίσθηση, μια οφθαλμαπάτη που σε λίγο θα διαλυθεί. Μα όχι. Οι κάκτοι είναι απολύτως αληθινοί.

 

 

Τους ακουμπάμε. Με προσοχή λέμε, γιατί τα άκαμπτα αγκάθια τους, μήκους πολλών δεκάδων πόντων δεν αστειεύονται καθόλου. Οι ίδιοι οι κάκτοι ψηλώνουν μόλις ένα εκατοστό ετησίως. Ένα μέτρο μπόι ίσον ένας αιώνας ζωής. Και να φανταστείς ότι εδώ στο Ινκαχουάσι υπάρχουν ακόμα και δωδεκάμετροι κάκτοι…

 

 

Τους φωτογραφίζω εκστατικός, με φόντο το αλάτι της κολάσεως όπου ναυαγήσαμε χτες. Χτες στα Τάρταρα, σήμερα στην Εδέμ!

 

Απ το Ινκαχουάσι θα τραβήξουμε νότια για να βγούμε απ το σαλάρ και, μέσα από κακοτράχαλους χωματόδρομους, να φτάσουμε σ’ ένα ακόμα γουέστερν χωριό, ονόματι Σαν Χουάν ντε Ροζάριο.

 

Σαν αποζημίωση όλων των προηγούμενων κακοτυχιών πέφτουμε πάνω στο πιο ωραίο κατάλυμα αυτού του ταξιδιού. Ένα πανδοχείο κατασκευασμένο όλο από αλάτι.

 

Μια δομή κυλινδρική από αλατότουβλα, με έναν εσωτερικό περιφερειακό διάδρομο.

 

Στο κέντρο μια τραπεζαρία, και γύρω της τα δωμάτια. Κρεβάτια, κομοδίνα, πάτωμα, όλα από αλάτι! Εκπληκτική κατασκευή! Κι οτιδήποτε θα περίμενες να είναι από ξύλο έχει κατασκευαστεί από κορμούς κάκτων.

 

Μια υπέροχη σούπα, μια πλούσια μακαρονάδα με κιμά, φρούτα και, κατά τις εννιάμισι, σιωπητήριο. Αύριο μας περιμένει το Εθνικό Πάρκο Εντουάρντο Αβαρόα με τις χρωματιστές του λίμνες στα τέσσερις χιλιάδες πεντακόσια μέτρα και πρέπει να είμαστε μάχιμοι!

Για περισσότερες φωτογραφίες από τη Βολιβία: Κώστας Ζυρίνης & Ισαβέλλα Μπερτράν | Πάμε γι' άλλα...

Διαβάστε επίσης:

ΒΟΛΙΒΙΑ 1 - ΑΠΟ ΤΗ ΛΑ ΠΑΖ ΣΤΗΝ ΤΙΤΙΚΑΚΑ | Κώστας Ζυρίνης & Ισαβέλλα Μπερτράν

ΒΟΛΙΒΙΑ 2 - ΔΙΑΠΛΕΟΝΤΑΣ ΤΑ ΠΟΤΑΜΙΑ ΤΗΣ ΑΜΑΖΟΝΙΑΣ | Κώστας Ζυρίνης & Ισαβέλλα Μπερτράν

ΒΟΛΙΒΙΑ 3 - ΑΛΤΙΠΛΑΝΟ, ΣΤΗ ΣΚΙΑ ΤΟΥ ΗΦΑΙΣΤΕΙΟΥ | Κώστας Ζυρίνης & Ισαβέλλα Μπερτράν

ΒΟΛΙΒΙΑ 5 - ΣΤΟ ΑΛΤΙΠΛΑΝΟ ΤΩΝ ΧΡΩΜΑΤΩΝ | Κώστας Ζυρίνης & Ισαβέλλα Μπερτράν

Στο μέλλον θα ακολουθήσουν και άλλα άρθρα για τη Βολιβία:  

Βολιβία 6 – Ποτοσί, μετά την απεργία 

Βολιβία 7 – Σούκρε, σε λευκό φόντο