ΙΣΛΑΝΔΙΑ 5 - ΝΟΤΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΑΚΤΗ, ΤΟ ΥΠΕΡΘΕΑΜΑ ΤΟΥ ΠΑΓΟΥ

Front Picture: 

Ο μεγαλύτερος παγετώνας της Ευρώπης, μια λίμνη ξέχειλη παγόβουνα, μια φαντασμαγορική "έκθεση" φυσικών παγογλυπτών με φόντο τον Ατλαντικό. Νοτιοανατολική Ισλανδία. Εκεί όπου ο πάγος γίνεται υπερθέαμα και φυσικό ντεκόρ για το Χόλιγουντ.

 

Κείμενο: Ισαβέλλα Μπερτράν

Φωτό: Κώστας Ζυρίνης


Το ταξίδι στην Ισλανδία πραγματοποιήθηκε τον Αύγουστο του 2009

 

 

Προηγούνται:

ΙΣΛΑΝΔΙΑ 1 - ΒΕΣΤΦΙΡΔΙΡ, Η ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΑΓΡΙΑ ΔΥΣΗ | Κώστας Ζυρίνης & Ισαβέλλα Μπερτράν 

ΙΣΛΑΝΔΙΑ 2 - ΒΟΡΕΙΕΣ ΑΚΤΕΣ, ΕΝΑ ΚΛΙΚ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΡΚΤΙΚΟ ΚΥΚΛΟ | Κώστας Ζυρίνης & Ισαβέλλα Μπερτράν

ΙΣΛΑΝΔΙΑ 3 - ΜΥΒΑΤΝ, ΠΥΡ ΚΑΙ ΥΔΩΡ | Κώστας Ζυρίνης & Ισαβέλλα Μπερτράν

ΙΣΛΑΝΔΙΑ 4 - ΑΣΚΙΑ, ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΗ ΜΑΥΡΗ ΚΑΡΔΙΑ ΤΗΣ ΙΣΛΑΝΔΙΑΣ | Κώστας Ζυρίνης & Ισαβέλλα Μπερτράν

 


 

Ο δρόμος των ανατολικών φιορδ  

 

Μετά από δυο μέρες στις παγωμένες ερημιές της ενδοχώρας, η επιστροφή στην ωκεάνια αύρα και στον κόσμο των ανθρώπων είναι μια γλυκιά αλλαγή.

 

Το Seydisfjordur, εκτός από την ομορφιά και τη γαλήνη του, διακρίνεται και για μια ακόμη ιδιότητα: εδώ καταπλέει κι από δω αναχωρεί το πλοίο που συνδέει μια φορά την εβδομάδα την Ισλανδία με τις Φερόες και τη Δανία.


 


 

Και να που η τύχη το’φερε να πετύχουμε την άφιξη του περίφημου Norrona το πρωί που ξυπνάμε στο χοστελάκι μας, οπότε και μας δίνεται η ευκαιρία να χαιρετήσουμε το πλοίο.


 

Ακόμα να χωνέψω πως χωράει ένα τόσο μεγάλο σκαρί σ’ ένα τόσο στενό λιμάνι!

 

 


Όποιος δεν μπορεί να διαθέσει τις έξι-εφτά μέρες που απαιτούνται για την εξερεύνηση των απαράμιλλων Βεστφιρδίρ, η ανατολική ακτή προσφέρει ένα σχετικά καλό υποκατάστατο για να πάρει κανείς έστω μια γεύση από ισλανδικά φιορδ.

 


 

Σε ό,τι μας αφορά, έχοντας βιώσει την τόσο γοητευτική μοναχική αγριάδα του βορειοδυτικού εξαδάκτυλου, δεν αφιερώσαμε παρά μόνο μια μέρα στην ανατολική ακτή. Ίσα δηλαδή τον χρόνο για να την διατρέξουμε από το Seydisfjordur μέχρι το Hofn.  Με μπόλικες στάσεις εννοείται!

 

 


 

Και σίγουρα αρκετές για να μας δημιουργηθεί το απωθημένο να ξαναπεράσουμε κάποτε ξανά από δω για μια πιο παρατεταμένη και ενδελεχή επίσκεψη. Εξάλλου, πάντα πρέπει ν’ αφήνει κανείς κάτι ανεξερεύνητο ως μια καλή αφορμή για επιστροφή!

 

 

  

Φτάνοντας στο Hofn,προσεγγίζουμε πλέον τα πιο διάσημα (και τουριστικά) ισλανδικά αξιοθέατα, αυτά του "νότιου δρόμου", με πρώτο και καλύτερο τον μεγάλο παγετώνα Vatnajokul. O κατακόρυφος F 985 που οδηγεί στο ορεινό καταφύγιο Joklasel μας περιμένει.

 


 

Στου Vatnajokull την ράχη

Να’μαστε λοιπόν έτοιμοι για την ανάβαση προς την παγωμένη ράχη του Vatnajokul από τον περίφημο F985.

Κι επειδή ήδη σαν να διακρίνω χαμόγελα υπεροψίας στη θέα του στρωτού και φαρδιού στην εκκίνησή του χωματόδρομου, καθώς και σκέψεις όπως «σιγά τα δύσκολα, κάτι τέτοια εμείς τα μασάμε μ’ ένα κοινό συμβατικό», θα το πω σε όσο πιο απλά ελληνικά μπορώ: Χωρίς 4χ4, just forget it guys!

 

Αν και μόνο δεκαέξι χιλιόμετρα, εκ των οποίων τα μισά και βάλε διατρέχονται σε σχεδόν ομαλές συνθήκες, ο εν λόγω F985 είναι μακράν ο χειρότερος δρόμος που οδηγήσαμε σε όλη την Ισλανδία - και όπως ήδη γνωρίζετε από προηγούμενες αναρτήσεις δεν αφήσαμε και πολλούς απάτητους. Το δε δράμα είναι ότι αν παρασυρθείς από την αρχική ευκολία, ξεκινήσεις να τον ανεβαίνεις και στην πορεία δεις ότι τελικά δεν σε παίρνει, είναι πλέον αργά για δάκρυα, και – κυρίως - για μεταβολή.

 

Λάσπες, πάγοι, περάσματα με βράχια, και πάνω απ’ όλα κλειστές στροφές με απελπιστικά απότομη κλίση (μιλάμε για, σχεδόν ανάσκελη οδήγηση και σκαρφάλωμα περίπου στα τυφλά), συνθέτουν την απόλυτη οφ ρόουντ οδήγηση ή τον απόλυτο εφιάλτη, ανάλογα την οπτική του καθενός.


 
Θυμάστε τα ποτάμια στην κεντρική Ισλανδία (βλέπε

ΙΣΛΑΝΔΙΑ 4 - ΑΣΚΙΑ, ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΗ ΜΑΥΡΗ ΚΑΡΔΙΑ ΤΗΣ ΙΣΛΑΝΔΙΑΣ | Κώστας Ζυρίνης & Ισαβέλλα Μπερτράν), όπου μετά το πρώτο πέρασμα και το σχετικό ξεψάρωμα, επαναλαμβάναμε το νουμεράκι και δυο και τρεις φορές χάριν φωτογράφησης και ξεχαρμανιάσματος της παιδικής ψυχής των αντρών της παρέας; Ε, εδώ ούτε σκέψη για κάτι τέτοιο.

 

 

Τουτέστιν με το πού ξεκίνησε αυτή η κολασμένη ανάβαση, μας έφυγε η μαγκιά και από τότε αγνοείται η τύχη της.

 

Οπότε μην περιμένετε να δείτε φωτό με το τζιπ να εφορμά με τη μύτη ανασηκωμένη σαν αντιαεροπορικός πύραυλος έτοιμος για εκτόξευση ή γερμένο στις στροφές, στο τσακ να πέσει στην κενή αγκαλιά των γκρεμών, γιατί απλά δεν υπήρχε καμιά δυνατότητα στάσης στα επίμαχα σημεία.

 

Τα ελάχιστα κλικ που πατήθηκαν είναι από ένα-δυο ήπια σημεία της διαδρομής, και πέραν αυτών ουδέν.

 

Με μια επιφάνεια αντίστοιχη με αυτήν της Κρήτης, o Vatnajokull είναι ο μεγαλύτερος παγετώνας της ηπειρωτικής Ευρώπης, τόσο σε εμβαδόν όσο και σε όγκο, με μέσο πάχος πάγου τα τετρακόσια μέτρα, που φτάνει κατά τόπους ακόμα και το ένα χιλιόμετρο. Ήτοι, η αδυναμία της (όποιας) φωτογραφικής να αποδώσει τέτοια μεγέθη είναι δεδομένη. Σαν να θες να χωρέσεις το πέλαγος σ’ ένα ποτήρι. Γίνεται; Δεν γίνεται!

Μα είναι κι άλλα, σημαντικότερα, που κι αυτά επίσης δεν γίνεται να καταγραφούν: Το τι συμβαίνει κάτω από τον πάγο.

Όπως δεν υπάρχει καπνός χωρίς φωτιά, έτσι και στην Ισλανδία δεν υφίσταται πάγος δίχως πύρινο αναβρασμό από κάτω – το ’χουμε ξαναπεί.

 

Έτσι, εν προκειμένω, οι θηριώδους πάχους πάγοι του Vatnajokull δεν είναι στην ουσία παρά μια επισφαλή κουβέρτα που απειλούν να αποτινάξουν ανά πάσα στιγμή τα κοιμώμενα από κάτω ηφαίστεια Bardarbunga και Grimsvotn.

Και μην παραπλανηθεί κανείς από τη λέξη «κοιμώμενα» γιατί εδώ μιλάμε για ηφαίστεια με πολύ, μα πάρα πολύ, ταραγμένο ύπνο. Το τι απειλητικά σκιρτήματα, τινάγματα, αναστεναγμοί και μουγκρητά καταγράφονται κατά καιρούς από τις αρμόδιες ισλανδικές υπηρεσίες, καλύτερα ας το παραβλέψουμε για την ώρα, μη χάσουμε στο μεταξύ τον δικό μας ύπνο - ειδικότερα εν όψει του τι θα συμβεί (όχι μόνο στην Ισλανδία αλλά σε ολόκληρη την Ευρώπη, ίσως και στον κόσμο) έτσι και ξυπνήσουν για τα καλά τα εκρηκτικά ένστικτα αυτών των γιγάντων. Όπως συνέβη για παράδειγμα το 1783 στο Laki…

 

Αλλά ας μην προτρέχουμε, αυτά θα τα πούμε κατά την επίσκεψή μας εκεί.

Όσο για την αίσθηση του τι σημαίνει να βρίσκεσαι ενώπιος ενωπίω με τον Vatnajokull, και ν’ αγγίζεις το παγωμένο του πρόσωπο, γνωρίζοντας ότι δεν είναι παρά μια μάσκα πίσω από την οποία κρύβεται μια τεράστια πυρακτωμένη καρδιά, τι να πεις που να μην είναι λίγο και παράταιρο; Γι
αυτό καλύτερα απ΄ όλα η σιωπή.

Η διαμονή μας το ίδιο βράδυ στο απομονωμένο χοστελάκι στο Vagnsstadir αποδείχτηκε σοφή επιλογή σε σχέση με το αντίστοιχο στο πολυσύχναστο και τουριστικό Hofn.

Η τοποθεσία του σε αγροτικό, σχεδόν βουκολικό περιβάλλον προσφέρεται για γαλήνη και ξεκούραση, χώρια που απέχει μόλις 28 χιλιόμετρα από το επόμενο αντικείμενο του πόθου μας.

Ποιο είναι αυτό; Μα το Jokulsarlon, τι άλλο!

 

 

 

Η λίμνη με τα παγάκια

Μήπως είστε φαν του Τζέιμς Μποντ; Αν ναι, τότε έχετε ήδη επισκεφτεί κινηματο-γραφικά το Jokulsarlon εν αγνοία σας, και μάλιστα όχι μόνο μια, αλλά δυο φορές.

 

Την πρώτη στην «Επιχείρηση κινούμενος στόχος» και τη δεύτερη στο «Πέθανε μια άλλη μέρα»


Οι φιλμικοί δημιουργοί του γνωστού πράκτορα δεν είναι ωστόσο οι μόνοι χολιγουντιανοί παραμυθάδες που σαγηνεύτηκαν από τη ψυχρή γοητεία του Jokulsarlon. Το μέρος έχει παίξει ως σκηνικό και στο LaraKroft: TombRaider, ενώ ακόμα κι ο Μπάτμαν ζήλεψε και ήρθε εδώ στα πέριξ για μια βόλτα στο Vatnajokull.

Οκ, νομίζω ότι το καταλάβαμε όλοι: Το μέρος είναι φυσική υπερπαραγωγή (πάγου) από μόνο του!


Κάπου όμως εδώ τελειώνουν τα καλά νέα. Και αυτό γιατί η απαρχή δημιουργίας της λίμνης του Jokulsarlon μας πάει πίσω μόλις… για σταθείτε … εξήντα χρόνια!

 

Με άλλα λόγια η λίμνη δεν είναι δυστυχώς παρά το αποτέλεσμα της σταδιακής υπερθέρμανσης του πλανήτη…

Παλιότερα, η γλώσσα του παγετώνα Breidamerkur-jokull (ουσιαστικά υπό-παγετώνας του Vatnajokull) κάλυπτε ολόκληρη την περιοχή και απείχε λιγότερο από διακόσια πενήντα μέτρα από τον Ατλαντικό. Όσο για τον κυρίως Vatnajokull εκτείνονταν τότε μέχρι την ακτή, όπου και ξερνούσε επί αιώνες τα παγόβουνά του απ’ ευθείας στον ωκεανό.

Όταν ξεκίνησε η απόσυρση του παγετώνα γεννώντας τη λίμνη στο διάβα του προς τα ενδότερα, το φαινόμενο αρχικά είχε αργή εξέλιξη. Πλην όμως τώρα πια πληθαίνουν οι ενδείξεις ότι βαίνει επιταχυνόμενο.

 

Ο παγετώνας έχει πλέον αποτραβηχτεί πολλά χιλιόμετρα από την ακτή, ενώ η επιφάνεια της λίμνης έχει τετραπλασιαστεί από την δεκαετία του ’70 και καλύπτει σήμερα δεκαοκτώ τετραγωνικά χιλιόμετρα.

 

Από κάτω της δε, χάσκει βάθος διακοσίων μέτρων, όσο και το άλλοτε πάχος του πάγου σ’ εκείνο το σημείο.

Στο μέλλον εικάζεται μάλιστα ότι το Jokulsalon θα απλωθεί προς τη θάλασσα μέχρι να μετατραπεί σε φιορδ καταπίνοντας το ποτάμι που σήμερα εκβάλει από τη λίμνη και λειτουργεί ως φυσικός σωλήνας απορροής των πλεονασματικών παγόβουνων παρασύροντάς τα αναπόδραστα προς την ακτή.

 

 

 

 


Για την ώρα πάντως το αποτέλεσμα είναι μια φαντασμαγορική έκθεση φυσικών γλυπτών στην παραλία με φόντο τον Ατλαντικό.

 

 

 


Και όχι μόνο γλυπτών, αλλά και απόκοσμης θαλασσογραφίας

 

 

Χορτάτοι (έτσι νομίζαμε) από παγογλυπτική, βάζουμε επιτέλους πλώρη προς το μεσημέρι με δυτική κατεύθυνση από την Ring Road, με επόμενο στόχο το Skaftafell.

 

Δεν έχουμε ωστόσο διανύσει καλά καλά ούτε πέντε χιλιόμετρα, και να’σου η στροφή για τη λίμνη του Breidarlon. Έλα μωρέ, λίγα λεπτά απέχει από τον κεντρικό δρόμο, να μην τη δούμε κι αυτή;

 

 

 

Λιγότερη γνωστή από την αντίστοιχη του Jokulsarlon, και γι αυτό ελάχιστα τουριστική, ναι μεν δεν προσφέρει το πληθωρικό υπερθέαμα της γείτονος, σε αποζημιώνει όμως σε γαλήνη και σιωπή.

Μοναδικοί επισκέπτες οι αφεντιές μας κι ένα μοναχικό ζευγάρι περιπατητών, ίσα για να τονιστεί καλύτερα η παγωμένη μοναξιά του τοπίου. Άδικο είχαμε που κάναμε την παράκαμψη;

 


Και να’ταν η μόνη … Όλη η συνέχεια της διαδρομής μέχρι το Skaftafell σφραγίζεται από τον άπελπι μαρτυρικό αγώνα, ο καθείς ενάντια στον πλεονέκτη εαυτό του, για να βρούμε τη δύναμη να ΜΗΝ σταματάμε κάθε τρεις και λίγο είτε για φωτογράφηση είτε για την απλή απόλαυση του τοπίου.

 

 

 


Και εννοείται ότι χάσαμε παταγωδώς τη μάχη με τον εαυτό μας (κανα τεσσάρι ώρες για πενήντα χιλιόμετρα απόσταση), με αποτέλεσμα, όταν κάποτε φτάνουμε στο Skaftafell, να μην διαθέτουμε επάρκεια χρόνου παρά για ένα δίωρο περίπατο μέχρι τον καταρράκτη Svartifoss.
Ιδού και ο εν λόγω. Σαν εκκλησιαστικό όργανο.

 

 


Ευτυχώς το χοστελάκι μας στο Hvoll όπου πρόκειται να διανυκτερεύσουμε απέχει μόλις σαράντα πέντε χιλιόμετρα, αν και αυτό δεν λέει βέβαια και πολλά άμα σκεφτείς πόσες ώρες κάναμε για τα προηγούμενα πενήντα…


Ωστόσο, παρά την ιδιαιτερότητά του, το τελευταίο τμήμα της διαδρομής είναι, ας πούμε, λιγότερο «φωτογραφικό», γεγονός που, μαζί με την κούραση, περιορίζει κάπως τον αριθμό των στάσεων.

 

Ο δρόμος διασχίζει το ζοφερό Skeidararsandur, το μεγαλύτερο παγκοσμίως sandar, όπου η λέξη ορίζει τα πεδία μαύρης άμμου παγετωνικής προέλευσης, αποτέλεσμα δηλαδή της κύλισης των παγετώνων που κονιορτοποιούν το έδαφος στο διάβα τους και των ποταμών που εκρέουν κουβαλώντας το αλεσμένο μείγμα και στρώνοντας κατάμαυρες πεδιάδες στα χαμηλά.

Έτσι προέκυψε και το Skeidararsandur, που καλύπτει ούτε λίγο ούτε πολύ μια έκταση χιλίων τετραγωνικών χιλιομέτρων και συνεχίζει να απλώνεται.

 

Σημειωτέον δε ότι, λόγω της φύσης του εδάφους και των συνεπακόλουθων τεχνικών εμποδίων, οι Ισλανδοί κατάφεραν να ολοκληρώσουν το τμήμα του δρόμου που διασχίζει το sandar μόλις το 1974. Μέχρι τότε η οδική επικοινωνία μεταξύ ανατολικής και δυτικής Ισλανδίας γινόταν αποκλειστικά μέσω του Akureyri στο βορρά!


Η μέρα κλείνει με μια χαλαρή βόλτα στα πέριξ του Hvoll

 


Και μετά γραμμή για μαγείρεμα, δείπνο και ύπνο.

 

 

Η διαδρομή της επόμενης μέρας για τον «τόπο της μεγάλης έκρηξης», το Laki, δεν είναι παίξε γέλασε και μας χρειάζεται ακμαίους (συνεχίζεται).

 

 


Για περισσότερες φωτογραφίες της Ισλανδίας: Κώστας Ζυρίνης & Ισαβέλλα Μπερτράν | Πάμε γι' άλλα...

 

Το οδοιπορικό σε συνέχειες:

ΙΣΛΑΝΔΙΑ 1 - ΒΕΣΤΦΙΡΔΙΡ, Η ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΑΓΡΙΑ ΔΥΣΗ | Κώστας Ζυρίνης & Ισαβέλλα Μπερτράν 

ΙΣΛΑΝΔΙΑ 2 - ΒΟΡΕΙΕΣ ΑΚΤΕΣ, ΕΝΑ ΚΛΙΚ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΡΚΤΙΚΟ ΚΥΚΛΟ | Κώστας Ζυρίνης & Ισαβέλλα Μπερτράν

ΙΣΛΑΝΔΙΑ 3 - ΜΥΒΑΤΝ, ΠΥΡ ΚΑΙ ΥΔΩΡ | Κώστας Ζυρίνης & Ισαβέλλα Μπερτράν

ΙΣΛΑΝΔΙΑ 4 - ΑΣΚΙΑ, ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΗ ΜΑΥΡΗ ΚΑΡΔΙΑ ΤΗΣ ΙΣΛΑΝΔΙΑΣ | Κώστας Ζυρίνης & Ισαβέλλα Μπερτράν

ΙΣΛΑΝΔΙΑ 5 - ΝΟΤΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΑΚΤΗ, ΤΟ ΥΠΕΡΘΕΑΜΑ ΤΟΥ ΠΑΓΟΥ | Κώστας Ζυρίνης & Ισαβέλλα Μπερτράν

ΙΣΛΑΝΔΙΑ 6 - ΑΠΟ ΤΟ LAKI ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΕΚΡΗΞΗΣ ΣΤΙΣ ΜΑΥΡΕΣ ΠΑΡΑΛΙΕΣ ΤΟΥ VIK | Κώστας Ζυρίνης & Ισαβέλλα Μπερτράν 

ΙΣΛΑΝΔΙΑ 7 - ΡΕΙΚΙΑΒΙΚ ΚΑΙ ΧΡΥΣΟ ΤΡΙΓΩΝΟ | Κώστας Ζυρίνης & Ισαβέλλα Μπερτράν

 ΙΣΛΑΝΔΙΑ 8 - ΧΒΕΡΑΒΕΛΙΡ, ΣΤΟ ΔΡΟΜΟ ΤΩΝ ΠΑΡΑΝΟΜΩΝ | Κώστας Ζυρίνης & Ισαβέλλα Μπερτράν

ΙΣΛΑΝΔΙΑ 9 - ΥΣΤΑΤΟ ΧΑΙΡΕ, ΛΑΝΤΜΑΝΝΑΛΑΟΥΓΚΑΡ ΤΩΝ ΧΡΩΜΑΤΩΝ | Κώστας Ζυρίνης & Ισαβέλλα Μπερτράν

 

 

 

 

Διαβάστε επίσης ένα αυτοτελές άρθρο για τον βορρά:

ΙΣΛΑΝΔΙΑ - ΑΔΑΜΑΣΤΗ ΓΗ | Κώστας Ζυρίνης & Ισαβέλλα Μπερτράν