ΙΣΛΑΝΔΙΑ 6 - ΑΠΟ ΤΟ LAKI ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΕΚΡΗΞΗΣ ΣΤΙΣ ΜΑΥΡΕΣ ΠΑΡΑΛΙΕΣ ΤΟΥ VIK

Front Picture: 

Μα τι τέλος πάντων συνέβη στο Λακί; Με δυο κουβέντες: η πιο θανατηφόρα ηφαιστειακή έκρηξη των ιστορικών χρόνων. Υπολογίζεται ότι οδηγήθηκαν στο θάνατο περί τα 6.000.000 άνθρωποι (ναι, καλά διαβάσατε, έξι εκατομμύρια, το επαναλαμβάνω και ολογράφως) από τις άμεσες ή έμμεσες συνέπειές της. 

 

Κείμενο: Ισαβέλλα Μπερτράν

Φωτό: Κώστας Ζυρίνης

Το ταξίδι στην Ισλανδία πραγματοποιήθηκε τον Αύγουστο του 2009

 

 

Προηγούνται:

ΙΣΛΑΝΔΙΑ 1 - ΒΕΣΤΦΙΡΔΙΡ, Η ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΑΓΡΙΑ ΔΥΣΗ | Κώστας Ζυρίνης & Ισαβέλλα Μπερτράν 

ΙΣΛΑΝΔΙΑ 2 - ΒΟΡΕΙΕΣ ΑΚΤΕΣ, ΕΝΑ ΚΛΙΚ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΡΚΤΙΚΟ ΚΥΚΛΟ | Κώστας Ζυρίνης & Ισαβέλλα Μπερτράν

ΙΣΛΑΝΔΙΑ 3 - ΜΥΒΑΤΝ, ΠΥΡ ΚΑΙ ΥΔΩΡ | Κώστας Ζυρίνης & Ισαβέλλα Μπερτράν

ΙΣΛΑΝΔΙΑ 4 - ΑΣΚΙΑ, ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΗ ΜΑΥΡΗ ΚΑΡΔΙΑ ΤΗΣ ΙΣΛΑΝΔΙΑΣ | Κώστας Ζυρίνης & Ισαβέλλα Μπερτράν

ΙΣΛΑΝΔΙΑ 5 - ΝΟΤΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΑΚΤΗ, ΤΟ ΥΠΕΡΘΕΑΜΑ ΤΟΥ ΠΑΓΟΥ | Κώστας Ζυρίνης & Ισαβέλλα Μπερτράν

 

Laki, ή αλλιώς η έκρηξη που (ίσως) άλλαξε το πρόσωπο της Ευρώπης.

Για του λόγου το ακριβές, ας αναφέρουμε εδώ ότι η σωστή ονομασία της τοποθεσίας του μεγάλου μπαμ είναι
Lakagigar (που σημαίνει «οι κρατήρες του Λακί) καθώς το ίδιο το όρος Λακί δεν ανατινάχτηκε. Το δε Lakagigar ανήκει σ’ ένα ευρύτερο ηφαιστειακό σύστημα με επίκεντρο το ηφαίστειο Grimsvotn. Ναι, σωστά το θυμηθήκατε, πρόκειται για τον ίδιο Grimsvotn με τον ανήσυχο ύπνο κάτω από το παγωμένο πάπλωμα του Vatnajokull (βλέπε ΙΣΛΑΝΔΙΑ 5 - ΝΟΤΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΑΚΤΗ, ΤΟ ΥΠΕΡΘΕΑΜΑ ΤΟΥ ΠΑΓΟΥ | Κώστας Ζυρίνης & Ισαβέλλα Μπερτράν)


 

Στις 8 Ιουνίου 1783 που λέτε, ένα γιγάντιο ρήγμα μήκους 25 χιλιομέτρων, αποτελούμενο από 130 κρατήρες, ανατινάχτηκε στα εξ ων συνετέθη, ξερνώντας συνολικά επί οκτώ μήνες ένα κυβικό χιλιόμετρο τέφρας και δεκαπέντε κυβικά χιλιόμετρα λάβας σε πίδακες ύψους 800 έως 1400 μέτρων.

Το δε τοξικό νέφος που σχηματίστηκε από τη σύμπραξη οκτώ εκατομμύριων τόνων υδροφθορικού οξέως και εκατόν είκοσι εκατομμυρίων τόνων διοξειδίου του θείου εξόντωσε άμεσα πάνω από το πενήντα τα εκατό της ισλανδικής κτηνοτροφίας οδηγώντας συνεπακόλουθα στο θάνατο από δηλητηρίαση και λιμό το ένα τέταρτο του πληθυσμού του νησιού.

Παράλληλα, το νέφος διέσχισε ανενόχλητο τον Ατλαντικό με προορισμό την Ευρώπη, επισκεπτόμενο διαδοχικά το Μπέργκεν, την Πράγα, το Βερολίνο, το Παρίσι και τέλος το Ηνωμένο Βασίλειο προκαλώντας κι εκεί χιλιάδες θανάτους από την εισπνοή των τοξικών αερίων.

Μα η πραγματικά μαζική καταστροφή επήλθε τα αμέσως επόμενα ένα-δυό χρόνια από τις συνέπειες της έκρηξης πάνω στο κλίμα.

Το 1784, η βόρειος Αμερική έζησε τον μακρύτερο και έναν από τους πιο ψυχρούς χειμώνες που έχει καταγραφεί ποτέ στην ιστορία της, οι μουσώνες στην Ινδία απλά τρελάθηκαν ενώ η απελπιστική ξηρασία που ξέσπασε στη ζώνη του Σαχέλ στην Αφρική επέφερε πτώση της στάθμης του Νείλου και άρα της αγροτικής παραγωγής ξεκληρίζοντας ολόκληρες περιοχές από λιμό. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η Αίγυπτος, που έχασε το ένα έκτο του πληθυσμού της στη διάρκεια του 1784…

Όσο για την Ευρώπη, οι θάνατοι από πείνα και η γενικότερη εξαθλίωση που επέφεραν οι καταστροφικές σοδειές και ο αποδεκατισμός των κοπαδιών εξαπλώθηκαν σαν πυρκαγιά πάνω στην ήπειρο, σε σημείο ορισμένοι ιστορικοί να αναφέρονται στην έκρηξη του Laki ως τον καταλύτη που πυροδότησε τη γαλλική επανάσταση το 1789!

Τώρα λοιπόν που έχουμε εικόνα του τι συνέβη στο Laki πριν διακόσια τριάντα χρόνια, ας τραβήξουμε κατά κει να δούμε τι έχει απομείνει.

Ο F206, ο δρόμος δηλαδή που οδηγεί στους κρατήρες του Laki εκκινεί από τη γνωστή RingRoad στο ύψος της φάρμας Hunkubakkar, λίγο νότια από το
Kirkjubaejar-klaustur.



Η απόσταση από την RingRoad μέχρι το Λακί είναι περί τα πενήντα χιλιόμετρα, αλλά υπολογίστε κάνα δίωρο για τη διαδρομή (χωρίς τις στάσεις) καθώς ο δρόμος ενίοτε παρουσιάζεται με την παρακάτω μορφή.

 



Ή και έτσι

 


Περνώντας ωστόσο από περιοχές άπειρου ισλανδικού κάλλους.

Καθώς και από τους καταρράκτες Fagrifoss, ιδανική τοποθεσία για πικ νικ με θέα.

Άσε που η διαδρομή διαθέτει και τουαλέτα τριγωνικού σχήματος με πολύ ιδιαίτερη προσωπικότητα!

 



Στο μεταξύ, αν περιμένετε να συναντήσετε στο Λακί εκτενή πεδία μαύρης λάβας και τον καρβουνιασμένο ζόφο του θανάτου που ακόμα πλανάται στην κεντρική Ισλανδία, θ’ απογοητευτείτε.

 

Ένα σχεδόν τέταρτο της χιλιετίας μετά την καταστροφή, η Φύση έχει σε μεγάλο βαθμό επουλώσει τις πληγές που η ίδια άνοιξε στο δέρμα της.

Αν θέλετε ωστόσο ν’ αντιληφθείτε αυτήν ακριβώς την θαυμαστή ικανότητα συνεχούς αναγέννησης της Μάνας Γης από τις ίδιες της τις στάχτες, τότε είστε στο σωστό μέρος!

 


 

Με κατά τόπους ορατούς τους κρατήρες, αλλά με απαλό πράσινο χορτάρι να καλύπτει σιγά σιγά τα σημάδια.



Ότι φαίνεται πια σήμερα από τους 130 κρατήρες που σκάσανε με μιας


... ενώ σκαρφαλώνοντας στο όρος Λακί, μπορείτε να έχετε πανοραμική θέα και σε κάποιους κρατήρες που στο μεταξύ μεταμφιέστηκαν σε ειρηνικές λίμνες.

Και για διανυκτέρευση; Μη βιαστείτε ν’ απαντήσετε «ντάξει, σε μάθαμε, σε κανένα από τα χόστελ της γνωστής ισλανδικής αλυσίδας», γιατί για σήμερα σας έχω μια έκπληξη. Δεδομένης της έλλειψης διαθεσιμότητας (από τον Μάρτη για τον Αύγουστο παρακαλώ!) στο χοστελάκι του Βικ, έψαξα και ξετρύπωσα οικονομικό διαμαντάκι (οικονομικό για ισλανδικά δεδομένα εννοείται), ήτοι αυτόνομα τετράκλινα ξύλινα μπάνγκαλους στην εξαιρετικής ομορφιάς κοιλάδα του Thakgil, μόλις 18 χιλιόμετρα από την παραλία του Βικ. Και για του λόγου το αληθές, ιδού και οι σχετικές φωτογραφίες


Από τη διαδρομή προς την κοιλάδα του Thakgil

 


Καθώς και τα ξύλινα σπιτάκια

Vik των κυμάτων, των βράχων και της μαύρης άμμου

Οι παραλίες γύρω από το Vik είναι λιγάκι όπως το Jokulsarlon: περιττών λοιπών συστάσεων (ήτοι πασίγνωστες), και εύκολα προσιτές στους πάντες.

 

Δεν νοείται εν ολίγοις ισλανδομανής που σέβεται τον εαυτό του ως τέτοιο, ο οποίος δεν θα περιλάβει στο πρόγραμμά του μια επίσκεψη εκεί εφόσον περιηγείται στο νότιο τμήμα του νησιού.

Οκ, το καταλάβαμε όλοι: το μέρος είναι τουριστικό. Με τη σχετικότητα όμως που προσλαμβάνει το εν λόγω επίθετο στην Ισλανδία και ειδικά για παραλίες που εκτείνονται σε μήκος πολλών χιλιομέτρων. Ζήτημα αν συναντήσαμε άλλα δέκα-δεκαπέντε άτομα τις μέρες της επίσκεψης μας προς τα τέλη Αυγούστου.


Το Vik που λέτε, ή μάλλον το Vik I Myrdal που είναι και το πλήρες όνομα του χωριού, βρίσκεται ακριβώς νότια του παγετώνα Myrdalsjokull. Ο οποίος Myrdalsjokull, κατά την πάγια συνήθεια των ισλανδικών παγετώνων, κάθεται - πού αλλού - πάνω σ' ένα ηφαίστειο. Το Katla πιο συγκεκριμένα.

 

Καθώς δε το Katla έχει να σκάσει από το 1918, διάστημα μεγαλύτερο από το σύνηθες για ένα ηφαίστειο σε λήθαργο, αυτό έχει οδηγήσει στη σκέψη ότι μια έκρηξη ενδέχεται να συμβεί οσονούπω. Έλα όμως που αν κάνει μπραφ το Katla, τότε η συνεπακόλουθη πλημμύρα από το λιώσιμο του παγετώνα θα μπορούσε να καταπιεί ολόκληρο το χωριό...

 



Με μια εξαίρεση: εκτιμάται ότι η εκκλησία που βρίσκεται σχετικά ψηλά, χτισμένη πάνω σ' ένα λόφο, είναι και το μόνο οικοδόμημα που θα επιβίωνε ανάλογης καταστροφής. Γι αυτό και οι 300 περίπου κάτοικοι του Vik περνάνε ανά τακτά χρονικά διαστήματα από σχετική εκπαίδευση ώστε να τρέξουν έγκαιρα να προστατευτούν στην εκκλησία με το πρώτο σημάδι ενεργοποίησης του ηφαιστείου.

Το λες και ισορροπία του τρόμου, ή εμένα μου φαίνεται έτσι;

Μια επίσκεψη στα φυσικά αξιοθέατα του Vik, ουσιαστικά χωρίζεται σε τρία σημεία ενδιαφέροντος.

1.
Η ίδια η παραλία του Vik, όπου στο δυτικό άκρο της ορθώνονται οι διάσημοι βράχινοι σχηματισμοί του Reynisdrangur.

Σημειώστε ότι τα κύματα τελούν σχεδόν πάντα σε κατάσταση ξεσαλώματος, δεδομένου ότι δεν μεσολαβεί κανένας γήινος όγκος από δω μέχρι την ... Ανταρκτική!


2. Η παραλία Reynisfjara. Θα την προσεγγίσετε παίρνοντας την Νο 205 από την Ring Road και οδηγώντας μέχρι την ακτή για περίπου 5 χιλιόμετρα.

Εκτός από μια τελείως διαφορετική θέαση των βράχων του Reynisdrangur,
το ανατολικό άκρο της παραλίας (δηλαδή το εγγύτερο προς το Vik) προσφέρει και μερικά έξοχα δείγματα φυσικής γλυπτικής σε βασάλτη.

 


Όλα βγαλμένα, λες, κατ' ευθείαν από κάποιο μουσείο σύγχρονης τέχνης.

 

 


Η δε θέα προς τους βράχινους σχηματισμούς του Dyrholaey είναι από τις πλέον εντυπωσιακές.

3. Η παραλία του Dyrholaey.
Θα την προσεγγίσετε στρίβοντας από την Ring Road στην Νο 218, που κι αυτή με τη σειρά της διχάζεται προσφέροντας δύο επιλογές. Εννοείται ότι απέναντι σε τέτοια διλήμματα, η απάντηση είναι πάντα μία και ίδια: Καλύπτουμε και τις δύο εναλλακτικές
. Με προτεραιότητα στη δεξιά διχάλα που οδηγεί ψηλά, στη χερσόνησο με τον φάρο,  απ' όπου και η άπαρτη θέα προς την περίφημη καμάρα

 


την παραλία ανατολικά και τον "Βραχο του Αετού" Arnardrangur

 


προς την αχανή παραλία στα δυτικά

 

 

καθώς και τα περίχωρα, αλλά και το ανοιχτό πέλαγος.

 


Στη συνέχεια, η δεύτερη διχάλα οδηγεί κάτω στην παραλία στ' ανατολικά της χερσονήσου, προσφέροντας την ευκαιρία και γι άλλες οπτικές απολαύσεις.

 


Και μετά απ' όλα αυτά τα ωραία; Και μετά... "Οι θεοί τρελάθηκαν", που λέει κι ο σχετικός κινηματογραφικός τίτλος. Εντάξει, όχι οι θεοί, αλλά ο καιρός σίγουρα! Στο δρόμο από το Vik για το Reykjavik, μέσα σε πέντε λεπτά από φουλ λιακάδα η κατάσταση γύρισε ως εξής:

 


Και σε άλλα τρία, απλά δεν βλέπαμε μπροστά μας

 


Κι εκεί που παρκάραμε κάπου στην άκρη για να μην σκοτωθούμε αφού, συν τοις άλλοις, ο άνεμος χτυπούσε ακατάστατα κατά ριπές από κάθε κατεύθυνση, μετά από δέκα λεπτά να' σου πώς παρουσιάστηκε μπροστά μας ο ουρανός.

Αυτό ήταν! Τρία λεπτά αργότερα και μερικά χιλιόμετρα πιο πέρα, νηνεμία και ξανά λιακάδα.

 

 

Τόση που ακόμα και τα πρόβατα βγήκανε βόλτα.

 


Επωφελούμενοι της ανέλπιστης μεταβολής, βρήκαμε ευκαιρία για στάση στους καταρράκτες Skogafoss

 


Πριν πλησιάσουμε για τα καλά προς το Reykjavik και τα κάπως φουτουριστικά εργοστάσια γεωθερμίας στις παρυφές.

Ξέρω πως ηχεί κάπως παράξενο, αλλά θα επισκεφτούμε ουσιαστικά για πρώτη φορά την πρωτεύουσα της Ισλανδίας μετά από σχεδόν τρεις βδομάδες που αλωνίζουμε τη χώρα!

(συνεχίζεται)

 


Για περισσότερες φωτογραφίες της Ισλανδίας: Κώστας Ζυρίνης & Ισαβέλλα Μπερτράν | Πάμε γι' άλλα...

 

 

Το οδοιπορικό σε συνέχειες:

ΙΣΛΑΝΔΙΑ 1 - ΒΕΣΤΦΙΡΔΙΡ, Η ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΑΓΡΙΑ ΔΥΣΗ | Κώστας Ζυρίνης & Ισαβέλλα Μπερτράν 

ΙΣΛΑΝΔΙΑ 2 - ΒΟΡΕΙΕΣ ΑΚΤΕΣ, ΕΝΑ ΚΛΙΚ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΡΚΤΙΚΟ ΚΥΚΛΟ | Κώστας Ζυρίνης & Ισαβέλλα Μπερτράν

ΙΣΛΑΝΔΙΑ 3 - ΜΥΒΑΤΝ, ΠΥΡ ΚΑΙ ΥΔΩΡ | Κώστας Ζυρίνης & Ισαβέλλα Μπερτράν

ΙΣΛΑΝΔΙΑ 4 - ΑΣΚΙΑ, ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΗ ΜΑΥΡΗ ΚΑΡΔΙΑ ΤΗΣ ΙΣΛΑΝΔΙΑΣ | Κώστας Ζυρίνης & Ισαβέλλα Μπερτράν

ΙΣΛΑΝΔΙΑ 5 - ΝΟΤΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΑΚΤΗ, ΤΟ ΥΠΕΡΘΕΑΜΑ ΤΟΥ ΠΑΓΟΥ | Κώστας Ζυρίνης & Ισαβέλλα Μπερτράν

ΙΣΛΑΝΔΙΑ 6 - ΑΠΟ ΤΟ LAKI ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΕΚΡΗΞΗΣ ΣΤΙΣ ΜΑΥΡΕΣ ΠΑΡΑΛΙΕΣ ΤΟΥ VIK | Κώστας Ζυρίνης & Ισαβέλλα Μπερτράν 

ΙΣΛΑΝΔΙΑ 7 - ΡΕΙΚΙΑΒΙΚ ΚΑΙ ΧΡΥΣΟ ΤΡΙΓΩΝΟ | Κώστας Ζυρίνης & Ισαβέλλα Μπερτράν

 ΙΣΛΑΝΔΙΑ 8 - ΧΒΕΡΑΒΕΛΙΡ, ΣΤΟ ΔΡΟΜΟ ΤΩΝ ΠΑΡΑΝΟΜΩΝ | Κώστας Ζυρίνης & Ισαβέλλα Μπερτράν

ΙΣΛΑΝΔΙΑ 9 - ΥΣΤΑΤΟ ΧΑΙΡΕ, ΛΑΝΤΜΑΝΝΑΛΑΟΥΓΚΑΡ ΤΩΝ ΧΡΩΜΑΤΩΝ | Κώστας Ζυρίνης & Ισαβέλλα Μπερτράν

 

 

 

Διαβάστε επίσης ένα αυτοτελές άρθρο για τον βορρά:

ΙΣΛΑΝΔΙΑ - ΑΔΑΜΑΣΤΗ ΓΗ | Κώστας Ζυρίνης & Ισαβέλλα Μπερτράν