ΙΟΡΔΑΝΙΑ 2 - ΠΕΤΡΑ, ΕΡΓΑ ΒΙΤΡΙΝΑΣ

Front Picture: 

Πρόκειται αδιαμφισβήτητα για έναν από τους θεαματικότερους αρχαιολογικούς χώρους ολόκληρου του πλανήτη. Αν κανείς προχωρήσει ωστόσο στο εσωτερικό των μνημείων στην Πέτρα, τον περιμένει μια έκπληξη. Οι περίτεχνες προσόψεις είναι στην ουσία αυτοσκοπός, κάτι σαν έργα βιτρίνας, αφού πίσω τους δεν υπάρχει τίποτε πέρα από γυμνούς θαλάμους σκαμμένους μέσα στους πολύχρωμους βράχους.

Της Ισαβέλλας Μπερτράν

Ό,τι κι αν έχουν θαυμάσει τα μάτια σε προηγούμενες ευκαιρίες, όσες εικόνες ομορφιάς κι αν έχουν αποθηκευτεί στο σκληρό δίσκο της προσωπικής μνήμης του καθενός, υπάρχουν ορισμένα θεάματα που όταν τα αντικρίσεις δεν μπορεί παρά να σου κόψουν την ανάσα. Κι ένα απ’ αυτά είναι ασφαλώς η θέα του λεγόμενου «Θησαυροφυλάκιου», του πρώτου μνημείου που πυροβολεί το βλέμμα σου καθώς ξεμπουκάρεις έφιππος από το φαράγγι του Γουάντι Μούσα, στον αρχαιολογικό χώρο της Πέτρας στη νότια Ιορδανία.

Αν και πολυ-φωτογραφημένο όσο κανένα ίσως άλλο αρχαίο κτίσμα της Μέσης Ανατολής, πλην των Πυραμίδων, εν τούτοις, άμα το δεις από κοντά,  τρισδιάστατο και στο φυσικό του χώρο, τότε είναι που σου φαίνεται ακόμα πιο εξωπραγματικό. Όπως εξωπραγματικά  φαντάζουν επίσης και τα δεκάδες άλλες γιγάντια μνημεία, που κοσμούν τους κάθετους βράχους της τεράστιας φυσικής λεκάνης της Πέτρας, σε ποικίλες αρχιτεκτονικές συνθέσεις, επηρεασμένες όλες από τα ελληνιστικά πρότυπα.

Μα πώς ξεφύτρωσαν, αναρωτιέσαι, αυτές οι κολώνες κορινθιακού ρυθμού, για παράδειγμα, ή το αρχαίο θέατρο, σε μια πόλη που ποτέ δεν καταχτήθηκε από Έλληνες – παρά τη σχετική προσπάθεια του Αντίγονου το 312 π.Χ. ; Τι δουλειά έχουν τέτοια στοιχεία σε μια πόλη που αναπτύχθηκε από τους Ναβαταίους, έναν μυστηριώδη νομαδικό λαό αδιευκρίνιστης καταγωγής, μάλλον προερχόμενο από την έρημο της σημερινής Σαουδικής Αραβίας;

Η πιο πρόχειρη απάντηση μιλάει για δάνειο πολιτισμό, που ενστερνίστηκαν οι Ναβαταίοι όταν η Πέτρα καθιερώθηκε ως ένας από τους σημαντικότερους διαμετακομιστικούς σταθμούς της αρχαιότητας πάνω στις διακλαδώσεις του δρόμου του μεταξιού προς την Ευρώπη.

Με τις τσέπες ξέχειλες από τα κέρδη του πολύ προσοδοφόρου εμπορίου, οι Ναβαταίοι, όπως αργότερα οι Ρωμαίοι, στραφήκανε στον λαμπρότερο πολιτισμό της εποχής τους για ν’ αντλήσουν τις πηγές της έμπνευσής τους και να ντύσουν την πόλη τους με αρχιτεκτονήματα αντίστοιχα προς την οικονομική της ισχύ.

Παρά τα πιθανά νεοπλουτίστικα κίνητρά τους, θα πρέπει ωστόσο να τους αναγνωριστεί ότι το αποτέλεσμα είναι εντελώς απαλλαγμένο από τη χοντροκοπιά που συχνά απαντάται στις απομιμήσεις. Ιδιαίτερα δε σε συνδυασμό με το φυσικό περιβάλλον, προσφέρει ένα θέαμα που μόνο ως συγκλονιστικό μπορεί να περιγραφεί.

Αυτό όμως αφορά αποκλειστικά στην εξωτερική όψη των πραγμάτων.

Γιατί αν κανείς προχωρήσει στο εσωτερικό των μνημείων, τον περιμένει μια έκπληξη διαφορετικού τύπου: οι περίτεχνες προσόψεις είναι στην ουσία αυτοσκοπός, κάτι σαν έργα βιτρίνας, αφού πίσω τους δεν υπάρχει τίποτε πέρα από γυμνούς θαλάμους σκαμμένους μέσα στους πολύχρωμους βράχους. Για ταφική χρήση, σύμφωνα με την τελευταία εκδοχή των αρχαιολόγων.

Περισσότερα για την Πέτρα και την Ιορδανία:

ΙΟΡΔΑΝΙΑ 1 - ΑΙΜΑΤΙΝΗ ΠΕΤΡΑ | Κώστας Ζυρίνης & Ισαβέλλα Μπερτράν

Για περισσότερες φωτογραφίες από την Ιορδανία:  

Κώστας Ζυρίνης & Ισαβέλλα Μπερτράν | Πάμε γι' άλλα...