ΠΑΚΙΣΤΑΝ 3 – ΝΤΑΛΙΚΕΣ-ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΗΜΑΤΑ ΣΤΟ ΔΡΟΜΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΧΟΥΝΖΑ

Νταλκάς για την νταλίκα. Τρεις με πέντε χιλιάδες ευρώ κοστίζει στον Πακιστανό φορτηγατζή ο στολισμός του τριαξονικού του έρωτα με φρουφρού, αρώματα, φουντίτσες και χρώματα, μα τι ψυχή έχουν τα φράγκα μπροστά σε ένα τέτοιο καλλιτεχνικό αποτέλεσμα!

 

Της ΙσαβέλλαςΜπερτράν

Φώτο: Κώστας Ζυρίνης – Ισαβέλλα Μπερτράν

 

Το ταξίδι στο Πακιστάν πραγματοποιήθηκε τον Μάη του 2016

 

 

 

Προηγούνται: ΠΑΚΙΣΤΑΝ 1 - ΙΣΛΑΜΑΜΠΑΝΤ, ΔΑΜΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟΝ ΦΟΒΟ | Κώστας Ζυρίνης & Ισαβέλλα Μπερτράν 

ΠΑΚΙΣΤΑΝ 2 - ΣΚΑΡΝΤΟΥ, ΣΤΗ ΣΚΙΑ ΤΩΝ ΓΙΓΑΝΤΩΝ | Κώστας Ζυρίνης & Ισαβέλλα Μπερτράν 

 

Ρε συ, τι είναι πάλι τούτο;

 

Εκτός από χάρμα γραφικότητας για τα άμαθα μάτια μας, η ουρά των πολύχρωμων φορτηγών που εκτείνεται σαν ουράνιο τόξο κατά μήκος του δρόμου, αποτελεί και μια επακριβής μονάδα μέτρησης της δικής μου γελοιότητας.

 

Όσο σκέφτομαι την έξαψή μου όταν κυνηγούσα τις προάλλες να πατήσω το πρώτο μου κλικ πάνω σε όχημα αυτού του τύπου, λες και είχα ξετρυπώσει τον Χιονάνθρωπο των Ιμαλαϊων και πήγαινα για το Πούλιτζερ, είμαι επιεικώς για τα μπάζα…  

 

Μέχρι στιγμής έχω μετρήσει … για στάσου … πέντε … οκτώ … δώδεκα ακινητοποιημένες νταλίκες και η ουρά συνεχίζεται και μετά την στροφή.

 

Στην κορυφή του σχηματισμού στέκει το μπλόκο ελέγχου της αστυνομίας, αιτία της διακοπής κυκλοφορίας και του συνεπακόλουθου μποτιλιαρίσματος.

 

 

Εμάς ωστόσο καθόλου δεν μας χαλάει αυτή η καθυστέρηση. Τουναντίον. Πού άλλου θα βρίσκαμε τέτοιο συγκεντρωμένο πλήθος από έργα λαϊκής τέχνης πάνω σε ρόδες;

 

Όσο ο Κατζού διαπραγματεύεται το πέρασμά μας από το μπλόκο καταθέτοντας στον επικεφαλής τις φωτοτυπίες των διαβατηρίων μας και λοιπών διαπιστευτηρίων που κουβαλάει πάντα μαζί του σε ικανή ποσότητα δεκάδων αντιγράφων για ανάλογες περιπτώσεις, εμείς σουλατσάρουμε περιχαρείς στην αυτοσχέδια γκαλερί εξετάζοντας ένα προς ένα τα «εκθέματα».

 

 

Με προσοχή στη λεπτομέρεια

 

 

Φορτηγά με πανωσήκωμα.

 

Κινούμενες πολυκατοικίες φορτωμένες γκράφιτι.

 

Πώς αλλιώς να περιγράψω αυτά τα πλουμιστά θηρία;

 

 

Ολόκληρες παραστάσεις ζωγραφισμένες στην πρόσοψη και στην πλάτη των οχημάτων, σ’ ένα ευτυχές πάντρεμα στοιχείων του ναίφ με την πληθωρική υπερβολή του ροκοκό, δύο σε ένα.

 

Και με προσοχή στη λεπτομέρεια, πάνω απ’ όλα!

 

 

Προφυλακτήρες με κουρτινάκια από μεταλλικούς φραμπαλάδες, χάντρες και καθρεφτάκια multicolor σε σχήμα καρδιάς

 

 

Ομπρελίτσες και καμπανούλες, πουλιά και πεταλούδες, και στον χώρο ανάμεσα, τσουπ κι ένα στιχάκι από το Κοράνι

 

 

Είναι φανερό ότι οι Πακιστανοί φορτηγατζήδες δεν φείδονται εξόδων μπροστά στον στολισμό του μηχανοκίνητου έρωτά τους!

 

 

Νταλκάς για την νταλίκα. Τρεις με πέντε χιλιάδες ευρώ κοστίζουν τα φρουφρού και τα αρώματα που φιλοτεχνούνται σε εξειδικευμένα εργαστήρια στο Ραγουαλπίντι (και όχι μόνο). Μα τι ψυχή έχουν τα φράγκα μπροστά σ’ ένα τέτοιο τριαξονικό πάθος;

 

 

Τούτο δω το είδες;

 

Με φωνές και με νοήματα με καλεί ο Παναγιώτης που’χει μείνει εκστατικός, και με το δίκιο του, μπροστά στην επιτομή της φορτηγατζήδικης καλλιτεχνίας:

 

Πόρτες καμπίνας από ξύλο περίτεχνα σκαλισμένο, και στο παράθυρο περήφανος νταλικέρης με σαρδόνιο χαμόγελο αλά Χάρρυ Κλυνν. Το κερασάκι στην τούρτα!

 

 

 

Στο χείλος του γκρεμού

 

Άντε και ξεμπλέξαμε από το μπλόκο. Πάει κι αυτό! Ώρα επιτέλους να επικεντρωθούμε στην διαδρομή.

 

Με τελικό προορισμό για σήμερα την πόλη του Γκιλγκίτ, ακολουθούμε και πάλι την κοιλάδα του Ινδού με δυτική όμως κατεύθυνση τούτη τη φορά.

 

Στην εκκίνηση από το Σκαρντού, τα πρώτα χιλιόμετρα ξετυλίχτηκαν σ’ ένα τοπίο σχετικά ανοιχτό, με το ποτάμι να κυλάει ράθυμα στην φαρδιά του κοίτη, επιτρέποντας στο βλέμμα να πλανηθεί στον χώρο χωρίς να προσκρούσει άμεσα στον συμπαγή τοίχο των βουνών.

 

 

Τώρα όμως η κοιλάδα όλο και στενεύει καθώς το ποτάμι εισχωρεί συνέχεια βαθύτερα ανάμεσα στους ορεινούς όγκους, ενώ η διαδρομή γίνεται ολοένα θεαματικότερη αλλά κι άλλο τόσο πιο επικίνδυνη.  

 

Αν ήταν μια φορά άθλος η διάνοιξη αυτού του δρόμου από τον πακιστανικό στρατό με την τεχνική υποστήριξη Κινέζων μηχανικών το 1982, ακόμα μεγαλύτερο επίτευγμα είναι η συντήρησή του χωρίς την οποία θα έπαυε να υπάρχει μέσα σε ένα-δυο χρόνια.

 

Με κατολισθήσεις δεδομένες όσο και τα μελτέμια στο Αιγαίο, ο δρόμος ενίοτε κλείνει για ώρες, μέρες, ακόμα και για βδομάδες, όσο χρόνο χρειάζεται κάθε φορά στα χωματουργικά μηχανήματα να καθαρίσουν την δίοδο από τα μπάζα.

 

Και καλά άμα τύχει το εμπόδιο μπροστά σου, στην ανάγκη κάνεις μεταβολή και γυρίζεις πίσω. Το θέμα είναι να μην εγκλωβιστείς για απροσδιόριστο χρονικό διάστημα ανάμεσα σε δυο κατολισθήσεις και, κυρίως, να μην σε πετύχει στο δόξα πατρί κανένας κυλιόμενος βράχος ή φύγει η μισή πλαγιά του βουνού καθώς περνάς και θαφτείς μία και καλή από κάτω.

 

Δεν ξέρω αν η αμεριμνησία μου είναι αποτέλεσμα επιπολαιότητας και άγνοιας κινδύνου ή φιλοσοφικής προσέγγισης περί της ρίζας του τυχαίου, το σίγουρο πάντως είναι ότι δεν νοιώθω τον παραμικρό φόβο. Δέος ναι, φόβο όχι.

 

Μα ίσως το καλύτερο αντίδοτο στον φόβο να είναι ακριβώς αυτό: το δέος.

 

Ο χωρίς τέλος θαυμασμός για την Φύση και ο απεριόριστος σεβασμός μπροστά στα έργα της.

 

Μαζί με μια βαθιά εκτίμηση για τους ανθρώπους εκείνους που επέλεξαν να μείνουν κοντά της και να ζήσουν μαζί της χωρίς να την βιάζουν, παρά προσαρμοζόμενοι σ’ αυτά που εκείνη μπορεί να τους δώσει.

 

 

Ένα σπιτάκι μεταξύ ουρανού και χάους.

 

Λίγες κλιμακωτές καλλιέργειες, στο χείλος του γκρεμού, για τον επιούσιο. Λίγα ζώα για το γάλα και το κρέας στις γιορτές. Μια κρεμαστή γέφυρα για επικοινωνία πότε πότε με τον υπόλοιπο πλανήτη.

 

 

Ο Κατζού οδηγεί με το μισό βλέμμα στραμμένο προς τον δρόμο και το άλλο μισό πάνω ψηλά προς το βουνό. Εκεί όπου ελλοχεύει ο μεγαλύτερος κίνδυνος, ο φόβος και ο τρόμος του Αστερίξ και ολόκληρου του ανυπότακτου γαλατικού χωριού: μην και πέσει ο ουρανός στα κεφάλια μας.

 

Εντάξει, όχι ακριβώς ο ουρανός, αλλά κάποια κοτρώνα που θα κατατρακυλήσει από κάνα-δυο χιλιάδες μέτρα ψηλότερα για να σκάσει σαν καρπούζι πάνω στο αυτοκίνητο.

 

 

Ο δρόμος, πότε χωμάτινος, και πότε ασφαλτοστρωμένος, φιδοσέρνεται κολλητά στο βουνό από την μια πλευρά, περνώντας ενίοτε και μέσα από τα ίδια τα σωθικά του βράχου, με τον γκρεμό να χάσκει μονίμως από την άλλη.

 

Δεδομένου ότι η οδήγηση στο Πακιστάν είναι στ’ αριστερά, αυτό σημαίνει ότι πορευόμαστε από την πλευρά του βαράθρου πασχίζοντας κα κρατηθούμε στην άκρη του χωρίς να πέσουμε στην θανάσιμη αγκαλιά του.  

 

Άσε που και δεξιά να ήταν η οδήγηση, ο δρόμος κατά τόπους είναι τόσο στενός που ουσιαστικά συνοψίζεται σε μια και μοναδική λωρίδα, μια ανάσα από την χαράδρα, σε όποια κατεύθυνση κι αν κινείσαι.

 

Εννοείται ότι στον δρόμο δεν πορευόμαστε μόνοι μας αλλά παρέα με δεκάδες από τις αγαπημένες μας νταλίκες των οποίων πότε θαυμάζουμε τα μεγαλοπρεπώς ζωγραφισμένα οπίσθια και πότε χαιρετάμε με χαρούμενα κορναρίσματα όταν διασταυρωνόμαστε.

 

 

Τέτοια παραδειγματική οδική συμπεριφορά ούτε στην Ελβετία!

 

Ή μάλλον καλύτερη από αυτή των Ελβετών, καθώς εδώ δεν αποτελεί προϊόν τυπολατρικής υποταγής σε νόμους όσο πολιτισμική κατάκτηση.

 

Αλληλέγγυα οδήγηση.

 

Αρκεί ένας προπορευόμενος φορτηγατζής να αντιληφθεί την παρουσία μας πίσω του για να  παραμερίσει με την πρώτη ευκαιρία και να μας κάνει σήμα να περάσουμε.

 

Αν πάλι κάποιος έρχεται από απέναντι, θα κόψει κι αυτός αυτομάτως ταχύτητα ή και θα σταθεί σ’ ένα άνοιγμα του δρόμου προκειμένου να διασταυρωθούμε με ακόμα μεγαλύτερη ασφάλεια.

 

Κανένας ανταγωνισμός. Ούτε ίχνος μαγκιάς. Μόνο χαμόγελο και καλοσύνη.

 

Που φτάνει στο σημείο νταλικέρηδες να φρενάρουν και να σταματάνε όταν αντιλαμβάνονται ότι τους φωτογραφίζουμε προκειμένου να μας διευκολύνουν στο έργο μας. Ε, μετά απ’ όλα αυτά, πώς να μην λατρέψεις αυτήν την χώρα και τους κατοίκους της; Γίνεται; Δεν γίνεται!

 

 

Ωχ, να τα μας! Τι λέγαμε για κατολισθήσεις;

 

Μπροστά μας σωροί μπάζων, που προφανώς κατρακύλησαν από τα πρανή σαν αποτέλεσμα των πρόσφατων έντονων βροχοπτώσεων, έχουν φράξει τον δρόμο.

 

Ευτυχώς οι εκσκαφείς έχουν ήδη πιάσει δουλειά και οι εκκαθαριστικές επιχειρήσεις προχωράνε σε εντατικούς ρυθμούς.

 

 

Η ουρά των οχημάτων περιμένει υπομονετικά και σε λιγότερο από τρία τέταρτα της ώρας έχει ανοίξει επαρκής χώρος από το πλάι για να περάσουν ακόμα και τα θηριώδη φορτηγά. Εύγε!

 

Ο κύριος Τζέικομπ

 

Φτάνοντας στο Γκιλγκίτ, βρίσκουμε την πόλη σε κατάσταση αναβρασμού. Τις προηγούμενες μέρες οδηγήθηκαν στην φυλακή δυο ισλαμιστές οπλαρχηγοί και η αστυνομία έχει βαρέσει συναγερμό από τον φόβο των αντιποίνων. Αν θέλουμε, λέει, να επισκεφτούμε το παζάρι, να το πούμε έγκαιρα για να μας εξασφαλιστεί η ανάλογη ένοπλη συνοδεία.

 

Δεν θα χρειαστεί. Δεδομένου ότι κοντεύει να βραδιάσει και χορτάτοι καθώς είμαστε από την ολοήμερη διαδρομή, το μόνο που επιθυμούμε είναι ένα ντουζάκι, λίγη χαλάρωση κι έναν καλό δείπνο.

 

Το τελευταίο θα μας σερβιριστεί στο κηπάκι του μικρού ξενοδοχείου Madina όπου καταλύουμε, σε ρομαντικές συνθήκες ημίφωτος συνέπεια διακοπής ρεύματος. Μια χαρά όλα!

 

Κι ακόμα καλύτερα όταν μας πλησιάζει και μας συστήνεται ο ιδιοκτήτης του Madina.

 

- Τζέικομπ

- Παναγιώτης, Κώστας, Ισαβέλλα. Καθίστε.

 

Είναι από τις γνωριμίες εκείνες που νοηματοδοτούν με τον καλύτερο τρόπο την έννοια «ταξίδι».

 

Που σε εισάγουν από νέους δρόμους στην χώρα, δίνοντας άλλη προοπτική στα πράγματα και μετατρέποντας την επίσκεψη σε κάτι ουσιαστικότερο και βαθύτερο από μια απλή γεωγραφική μετακίνηση από αξιοθέατο σε αξιοθέατο.

 

Αν με ρωτήσεις λοιπόν γιατί ταξιδεύω, θα σου πω ότι το κάνω για την ευκαιρία που μου δίνεται να συνομιλώ με τους ανά τον κόσμο κύριους Τζέικομπ.  

 

Να ακούω και να μαθαίνω, διαλύοντας βεβαιότητες και στερεότυπα, και πλουτίζοντας συνέχεια την εικόνα μου για τον κόσμο.

 

Τον κόσμο των ανθρώπων. Που είναι και οι μόνες αληθινές πατρίδες.

 

Δυο ώρες συζήτησης.

 

Για τα παιδικά του χρόνια. Τον πατέρα-αφέντη και τη μάνα που πέθανε από επιπλοκές  πάνω στο δέκατο τοκετό γιατί «καλύτερα νεκρή παρά μαγαρισμένη από χέρι γιατρού».

 

Την εφηβεία του στα χρόνια του Αλί Μπούτο, τότε που στο Πακιστάν ανθούσαν τα μπαρ, οι ντισκοτέκ και τα μπουρδέλα (νόμιμα και φορολογημένα παρακαλώ!).

 

Το πραξικόπημα του Ζία-Ουλ-Χακ και την στροφή προς τον ισλαμικό φονταμενταλισμό.

 

Τον πόλεμο στο Αφγανιστάν που έδιωξε τους ταξιδιώτες και χρεωκόπησε το ξενοδοχείο που ο κύριος Τζέικομπ είχε ανοίξει τα προηγούμενα χρόνια στο κέντρο του Γκιλγκίτ.

 

Την αναγκαστική αναδίπλωσή του στο χαμηλών προδιαγραφών Madina, προσαρμοσμένο στις περιορισμένες οικονομικές δυνατότητας της κύριας πελατείας του, Πακιστανών έμπορων σε επαρχιακή περιοδεία.

 

Την διαφθορά που έχει διαβρώσει τους πάντες και πάντα σε όλα τα κλιμάκια …  

 

- Και με τον φονταμενταλισμό τι γίνεται κύριε Τζέϊκομπ;

 

Μιλώντας περί θρησκείας, μαθαίνουμε λοιπόν ότι στο Πακιστάν υπάρχουν όχι δύο, όχι πέντε, αλλά εβδομήντα δύο σέχτες του Ισλάμ! Από τους χαλαρούς φιλελεύθερους ισμαηλίτες, μέχρι τους πλέον σκληροπυρηνικούς φανατίλες ουαχαμπίτες και λοιπούς ταλιμπανοβαρεμένους.

 

Βαθιά θρησκευόμενος ό ίδιος ο κύριος Τζέικομπ, δεν υπήρχε ωστόσο το παραμικρό ίχνος μισαλλοδοξίας στον λόγο του.

 

Αντίθετα στάθηκε παρατεταμένα στην διαστρέβλωση που γίνεται από τους φονταμενταλιστές ως προς την ερμηνεία της έννοιας "τζιχάντ".

 

Σύμφωνα λοιπόν με τη δική του εκδοχή, όταν το κοράνι αναφέρεται στην τζιχάντ ή αλλιώς στον "ιερό πόλεμο" που πρέπει να διεξάγουν οι μουσουλμάνοι για χάρη της πίστης τους, η προτροπή αυτή δεν στρέφεται στην πραγματικότητα κατά των αλλόθρησκων, αλλά αφορά στο συνεχή καθημερινό αγώνα που οφείλει να δίνει κάθε αληθινός μουσουλμάνος με τον ίδιο του τον εαυτό για να παραμένει σταθερά στο δρόμο του αλλάχ.

 

Δεν ξέρω αν και σε ποιες παραλλαγές του ισλάμ επικρατεί η ερμηνεία της τζιχάντ που μας μετέφερε ο κύριος Τζέϊκομπ, σίγουρα πάντως μια τέτοια ανάγνωση του κορανίου προσφέρει μια τελείως άλλη οπτική απ' αυτή που σερβίρεται μονοσήμαντα και μονότονα από τα κυρίαρχα ΜΜΕ.

 

 

Στον δρόμο για την Χούνζα

 

Οδεύουμε προς την Καρίμαμπαντ, πρωτεύουσα του πρώην πριγκιπικού κρατιδίου της Χούνζα, σε μια διαδρομή που προβλέπεται περίπου τετράωρη.

 

Αυτήν την φορά αλλάξαμε ποτάμι. Σήμερα κινούμαστε παράλληλα με τον ρου του Χούνζα, βασικό τροφοδότη του Ινδού και ονοματοδότη ολόκληρης της επαρχίας την οποία διασχίζει από βορρά μέχρι νότο, με πηγές που εντοπίζονται μεταξύ των παγετώνων της οροσειράς των Καρακορούμ.

 

Η αστυνομία το πρωί στο Γκιλγκίτ ήταν κατηγορηματική. Χωρίς ένοπλη συνοδεία δεν πάμε πουθενά.

 

Κι άντε τώρα εσύ να εξηγήσεις σε «όργανα» που εκτελούν άνωθεν διαταγές (ευγενέστατοι και φιλικότατοι όλοι τους, οφείλω να το πω) ότι περισσότερο νοιώθεις να δίνεις στόχο παρά να προστατεύεσαι από την παρουσία ενόπλου μέσα στο αυτοκίνητο. Μάχη χαμένη από χέρι.

 

Ας είναι. Αφού δεν μπορούμε να το αποφύγουμε, θα το υποστούμε.

 

Μαζεύτηκαν τα πανωφόρια και οι τσάντες ημέρας, άδειασε ο αναγκαίος χώρος, και ο με το ζόρι μποντιγκάρντ κάθισε δίπλα μου στο πίσω κάθισμα.

 

Να πω ότι νοιώθω όμορφα με μια κάνη γεμάτου όπλου λίγα εκατοστά από το κεφάλι μου, ψέματα θα πω.

 

Αχαχαχαχα! Σωματοφύλακας να σου πετύχει!

 

Προς επίρρωση της πεποίθησής μου ότι η κατά τόπους επιβαλλόμενη ένοπλη συνοδεία γίνεται κυρίως για το θεαθήναι και ελάχιστα για την ουσία, ο επιφορτισμένος με την προστασία μας … παραδόθηκε στον Μορφέα.

 

Μάλιστα, έτσι ακριβώς όπως το γράφω. Λίγο ακόμα θέλει για να γείρει πάνω μου να κοιμηθούμε αγκαλιά.

  

Και για να μην υπάρξει αμφισβήτηση περί των ισχυρισμών μου, στροφή της φωτογραφικής στο πλάι, τέρμα άνοιγμα του ευρυγωνίου, στόχευση στο περίπου, στιγμιαία κρίση βήχα για να καλυφθεί ο ήχος  του κλικ και … ορίστε το ντοκουμέντο! Για να μην λέτε ότι υπερβάλλω δηλαδή.

 

Στο μεταξύ, όσο πλησιάζουμε στην Καριμπαμπαντ, τόσο αγριεύει το τοπίο.

 

Αν αναλογιστώ δε ότι όσα μαγικά είδαν ως τώρα τα μάτια μας, στα περίχωρα του Σκαρντού και στην χθεσινή διαδρομή για το Γκιλγκίτ, δεν συγκαταλέγονται θεωρητικά στα απόλυτα “must” του Βόρειου Πακιστάν, φαντάσου τι μας επιφυλάσσει η Χούνζα που οι πολυταξιδεμένοι γνωρίζοντες κατατάσσουν ομόφωνα μεταξύ των κορυφαίων τοπίων όλου του πλανήτη.

 

Σε λίγη εξάλλου ώρα από τώρα πρόκειται να πάρουμε την πρώτη γεύση. Ήδη φάνηκε το κάστρο του Μπαλτίτ!

 

 

 

Διαβάστε επίσης:

ΠΑΚΙΣΤΑΝ 1 - ΙΣΛΑΜΑΜΠΑΝΤ, ΔΑΜΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟΝ ΦΟΒΟ | Κώστας Ζυρίνης & Ισαβέλλα Μπερτράν 

ΠΑΚΙΣΤΑΝ 2 - ΣΚΑΡΝΤΟΥ, ΣΤΗ ΣΚΙΑ ΤΩΝ ΓΙΓΑΝΤΩΝ | Κώστας Ζυρίνης & Ισαβέλλα Μπερτράν 

ΠΑΚΙΣΤΑΝ 3 – ΝΤΑΛΙΚΕΣ-ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΗΜΑΤΑ ΣΤΟ ΔΡΟΜΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΧΟΥΝΖΑ | Κώστας Ζυρίνης & Ισαβέλλα Μπερτράν

 

Δείτε το βίντεο του ταξιδιού:

ΠΑΚΙΣΤΑΝ, ON THE ROAD | Κώστας Ζυρίνης & Ισαβέλλα Μπερτράν 

 

Μελλοντικά θα ακολουθήσουν κι άλλες αναρτήσεις για το ταξίδι στο Πακιστάν. Για την Χούνζα, τα κάστρα της Καριμαμπάντ την διαδρομή στα Καρακορούμ, την διάσχιση των Ιμαλαϊων μέχρι τον Ινδοκαύκασο και τα χωριά των Καλάς.