ΝΑΜΙΜΠΙΑ 7 - ΒΙΝΤΧΟΥΚ, Η ΑΝΤΙΘΕΣΗ ΤΩΝ ΧΡΩΜΑΤΩΝ

Submitted by Isabelle on Κυρ, 01/10/2016 - 21:30

Front Picture:

Θα είναι η πρώτη φορά στη ζωή της που η Λορίν θα δει από κοντά την Κατουτούρα, το παλιό γκέτο του Βίντχουκ, ένα από τα μεγαλύτερα σε σημασία που προκάλεσαν οι Αφρικάνερς συμπατριώτες της. Σπίτια από σανίδες, λαμαρίνες και κορεσμένα πλαστικά. Γυναίκες που μπουγαδιάζουν υπαίθρια. Παιδιά ξυπόλυτα που παίζουν με το οποιοδήποτε διαθέσιμο υλικό. Μα η λευκή Λορίν, έχει χωθεί βαθιά στο πίσω κάθισμα και δεν σηκώνει κεφάλι ούτε για ένα βλέμμα προς τις χαμοκέλες των μπλακμεν. Ακόμα κι εδώ, δεν θέλει να ξέρει.

Του Κώστα Ζυρίνη

Δημοσιεύτηκε στο ΓΕΩΤΡΟΠΙΟ της ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑΣ, τεύχος αρ. 234 / 09.10.2004

Προηγούνται:

ΝΑΜΙΜΠΙΑ 1 - ΕΤΟΣΑ ΠΑΝ, ΤΟ ΠΑΝ ΤΗΣ ΑΓΡΙΑΣ ΖΩΗΣ | Κώστας Ζυρίνης & Ισαβέλλα Μπερτράν

ΝΑΜΙΜΠΙΑ 2 - ΦΥΛΗ ΧΙΜΠΑ, "ΑΥΤΟΙ ΠΟΥ ΠΡΟΤΙΜΟΥΝ ΝΑ ΖΗΤΟΥΝ" | Κώστας Ζυρίνης & Ισαβέλλα Μπερτράν

ΝΑΜΙΜΠΙΑ 3, ΒΟΥΣΜΑΝΩΝ ΕΡΓΑ | Κώστας Ζυρίνης & Ισαβέλλα Μπερτράν

ΝΑΜΙΜΠΙΑ 4 - ΣΤΗΝ ΑΚΤΗ ΤΩΝ ΣΚΕΛΕΤΩΝ | Κώστας Ζυρίνης & Ισαβέλλα Μπερτράν

ΝΑΜΙΜΠΙΑ 5 - ΝΑΜΙΜΠ, ΣΩΜΑ ΓΥΝΑΙΚΑΣ | Κώστας Ζυρίνης & Ισαβέλλα Μπερτράν

ΝΑΜΙΜΠΙΑ 6 - ΚΟΛΜΑΝΣΚΟΠ, ΔΙΑΜΑΝΤΙΑ ΚΑΙ ΑΜΜΟΣ | Κώστας Ζυρίνης & Ισαβέλλα Μπερτράν

Βλέπω το επίθετό μου γραμμένο ανορθόγραφα σ’ ένα υπερυψωμένο χαρτόνι, το οποίο χαρτόνι κραδαίνει ένας μελαψός-έγχρωμος-μαύρος εν πάση περιπτώσει κύριος.

Κι εγώ με τη σειρά μου κραδαίνω το χέρι. Ιτς μι, σερ! Άκου «σερ»! Πώς μου ήρθε;

Ο σερ μου δείχνει μια σειρά από κατάλευκα δόντια! Μα τι τρώνε, τέλος πάντων, κι έχουν τόσο λευκά δόντια;

Ο μπλακ σερ επιμένει ματαίως να μου πάρει από τα χέρια το καρότσι με τα μπαγκάζια (ελπίζω να μη νομίζει ότι αντιστέκομαι γιατί φοβάμαι μπας και μου τα κλέψει!) κι αφού απελπίζεται από την επίμονη άρνησή μου μας οδηγεί σ’ έναν άλλο σερ, λευκό αυτή τη φορά, ο οποίος περιμένει στο τιμόνι του βαν που θα μας πάει στο κέντρο του Βίντχουκ, στα γραφεία του «Ιντου Ναμίμπια Τράβελ» για να παραλάβουμε το νοικιασμένο τέσσερα επί τέσσερα.

Πλήρως εξοπλισμένο με κατασκηνωτικό εξοπλισμό, θ’ αποτελέσει το μεταφορικό μας μέσο και το κατάλυμά μας μαζί για τις επόμενες τέσσερις βδομάδες.

Η μίσες Σίνθια, η ιδιοκτήτρια του προειρημένου «Ιντου Ναμίμπια Τράβελ» μας περιμένει. Είμαστε οι πρώτοι Έλληνες πελάτες της. Ήδη γνωρίζετε με την Ισαβέλλα δια του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου.

Παρά τα εξήντα τόσα της στέκει πολύ καλά. Ευγενική, εγκάρδια αλλά και θλιμμένη. Μέσα στα πρώτα είκοσι λεπτά μας περιγράφει το πώς έχασε από έμφραγμα τον μοναχογιό της. Τον άντρα της τον είχε χάσει από πολύ πιο πριν. Τώρα έχει πέσει με τα μούτρα στη δουλειά για να ξορκίσει τη θλίψη της. Έχω μια μικρή υποψία ότι πίνει κι όλας. Για να πηγαίνουν τα φαρμάκια κάτω.

Για όσο μείνετε στο Βίντχουκ, κανόνισα διαμονή στην πανσιόν της Λορίν, μας λέει. Είναι η καλύτερη μου φίλη. Ε, άμα είναι φίλη σας… Μήπως μας νοιάζει κι όλας πού θα μείνουμε!

Ιστορικό σκαρίφημα

Από πού ν’ αρχίσει κανείς…!

Εκεί, προς τα τέλη του Δέκατου Ένατου, εισβάλλουν στη Ναμίμπια οι Γερμανοί τυχοδιώκτες. Αγοράζουν για ένα κομμάτι ψωμί τα φιλέτα από τη γη των ιθαγενών και τους εκτοπίζουν στις πιο άγονες περιοχές της χώρας. Ή τους παίρνουν δουλοπάροικους στη δούλεψή τους. Μα οι φυλές των Χερέρο και Νάμα δεν μασάνε, κι όταν το πράγμα φτάνει στο δενπαειάλλο λένε στ’ άρματα στ’ άρματα, ή στα τόξα στα τόξα αν προτιμάς, και βουρ στον αγώνα για τη λευτεριά. Ο αγώνας όμως για τη λευτεριά, η οποία ωστόσο δεν καταχτήθηκε τότε, κόστισε τη ζωή σε περίπου εξήντα χιλιάδες Χερέρο, ενώ μείωσε τον πληθυσμό των Νάμα κατά τριάντα πέντε τοις εκατό.

Αλλά, οι Γερμανοί τυχοδιώκτες δεν παράτησαν την κρύα χώρα τους για να ζήσουν μόνο σαν τσιφλικάδες προβάτων καρακούλ σε μια χώρα που είναι όλο άμμος και σαβάνα. Έψαξαν και βρήκαν διαμάντια στην Ακτή του Ατλαντικού, στην περιοχή του Λούντεριτς, και κοιτάσματα χαλκού, μολύβδου και ψευδάργυρου στα βόρεια της χώρας. Κι άντε μετά να τους ξεκουνήσεις.

Μετά τον Άλφα Παγκόσμιο Πόλεμο (και την άλφα ήττα της Γερμανίας), πάνω στη μοιρασιά της πίτας των ηττημένων, η Κοινωνία των Εθνών αποφασίζει να δώσει τη Ναμίμπια πεσκέσι στους Άγγλους. Ως προτεκτοράτο. Αν δεν φάνε οι νικητές, ποιοι θα φάνε; Οι δε Άγγλοι ανέθεσαν τη διακυβέρνηση της Ναμίμπια στα εγχώρια τσιράκια τους, δηλαδή τους Αφρικάνερς της Νότιας Αφρικής.

Οι Αφρικάνερς που ως γνωστόν ουδέποτε παραδέχτηκαν τη διαφορά ανάμεσα στους μαύρους αυτόχθονες και στα ζώα έλξης, δημιούργησαν τα γκέτο. Εμείς στα μέγαρα, κι εσείς σταβλιστείτε με τα άλλα ζώα. Αυτό σημαίνει επί του πρακτέου η λέξη απαρτχάιντ. Έτσι οι λευκοί της Νότιας Αφρικής άρχισαν να απαλλοτριώνουν με το έτσι θέλω τη γη των αυτόχθονων μαύρων της περιοχής που σήμερα λέγεται Ναμίμπια με αποτέλεσμα το Χίλια Εννιακόσια Είκοσι Πέντε, το ενενήντα τοις εκατό του πληθυσμού της Ναμίμπια, δηλαδή οι μαύροι, να έχουν μείνει με δύο εκατομμύρια εκτάρια γης, ενώ το δέκα τοις εκατό, δηλαδή οι λευκοί, να κατέχουν είκοσι τέσσερα εκατομμύρια. Να σημειωθεί δε πως οι λευκοί ήταν χριστιανοί, ενώ οι μαύροι ήσαν απλά ... μαύροι.

Η μπομπονιέρα

Η Λορίν έχει τέσσερα δωμάτια, ένα τεράστιο σαλόνι για μπρέκφαστ και ντρινκς, διακοσμημένο με κιτσάτες ζωγραφιστές παραστάσεις από τη σαβάνα, μια ρεσεψιόν και τέσσερα δωμάτια με το μπάνιο τους. Όλα κουκλίστικα. Έχει επίσης έναν τεράστιο τεμπέλη σκύλο, μια χοντρή πλην αεικίνητη έγχρωμη μαγείρισσα, μια πισίνα με τραπεζάκια γύρω γύρω και τρία αυτοκίνητα.

Όλα μέσα στο κουκλίστικο δωμάτιο είναι σαν μπομπονιέρα. Κορδελίτσες, φουντίτσες, σατέν. Ένας συνδυασμός κοριτσίστικης αθωότητας και κιτς. Κυρίως κιτς. Ο καθρέπτης του παλιμπαιδισμού μιας σαραντεπεντάχρονης παρθένας (υποθέτω).

Θέλει να μάθει για την Ελλάδα. Γιατί όχι; Τ’ όνειρό της, λέει, είναι να έρθει καλοκαίρι στα νησιά. Να την αγαπήσει ένας Έλληνας και να την παντρευτεί.

Τόσο ωραία αγάλματα, δεν μπορεί, έτσι θα είναι και οι σημερινοί Έλληνες.

Και δεν είναι μόνο οι Κούροι και οι Απόλλωνες, είναι και οι φιλόσοφοι, είναι και… Καλά, είναι σαλταρισμένο το άτομο!

Εδώ, λέει, οι ωραίοι άντρες είναι λίγοι και παντρεμένοι, και οι υπόλοιποι είναι μπλακ! Αμηχανία από τη μεριά μας. Και αυτοσυγκράτηση. Καλύτερα να διδαχτούμε παρά να συγκρουστούμε. Τουλάχιστον για την ώρα.

Η πανσιόν της Λορίν, όπως και σχεδόν όλες οι μονοκατοικίες που πήρε μέχρι τώρα το μάτι μας, περιβάλλεται, στο μεγαλύτερό της μέρος, από τρία μέτρα ύψος μαντρότοιχο κι άλλα δυο μέτρα ηλεκτροφόρο συρματόπλεγμα. Μια κατάσταση που θυμίζει έντονα Γιοχάνεσμπουργκ. Την ρωτάω. Είναι γιατί υπάρχει πολλή κριμινάλιτι από τους μπλακ, μου απαντάει. Μόνο από τους μπλακ; Φαίνεται πως αυτήν την ερώτηση δεν της την είχε κάνει ποτέ κανείς έως τώρα.

Βόλτα στο κέντρο

Η πόλη είναι ευχάριστη. Και πεντακάθαρη. Χώροι ανοιχτοί και καταπράσινοι όπου μπορείς να ανασάνεις. Μια γερμανογενής αρχιτεκτονική κεκλιμένων στεγών σε πολλά από τα σπίτια, χωρίς τσιγκουνιά στα ζωηρά χρώματα και σε αγαστή αρμονία με κτήρια σύγχρονης πνοής.

Μια πόλη που κατοικείται από λευκούς και μαύρους ανάκατους. Κουστούμια, σαμσονάιτ, μίνι φούστες και αφρικανικά ντυσίματα σε ειρηνική συνύπαρξη.

Φαρδιές λεωφόρους με τέλεια σήμανση, άνευ σαμαρακίων και λακκουβών. Χώροι στάθμευσης παντού. Κανένα τροχοφόρο πάνω σε πεζοδρόμιο. Αλέες και πάρκα να ευφραίνεται η ψυχή σου.

Δίπλα στο πανάκριβο κατάστημα, στρωμένα στο πεζοδρόμιο, τα εμπορεύματα, τα μικρά χειροποίητα έργα του πλανόδιου έγχρωμου.

Ναι, οι ταξικές αποστάσεις είναι από αισθητές έως και κραυγαλέες, αλλά η εξαθλίωση δεν βογκάει από πουθενά. Δεν τη βλέπεις. Δεν τη νιώθεις. Ίσως και να μην υπάρχει. Στο κέντρο της πόλης τουλάχιστον.

Η ανεξαρτησία

Μετά το τέλος του Βήτα Παγκόσμιου, ο Οηέ αναλαμβάνει να διαχειριστεί τις τύχες των πρώην γερμανικών αποικιών στην Αφρική μέχρις ότου καταφέρουν να σταθούν στα πόδια τους ως ανεξάρτητες χώρες. Όμως η Νότια Αφρική επιμένει ότι και καλά οι μαύροι κάτοικοι της Ναμίμπια δεν χρειάζονται ανεξαρτησία. Τι να την κάνουν, λέει, αυτού είναι γεννημένοι υπηρέτες και σκλάβοι. Έλα όμως που ο Οηέ, με τους τότε Σοβιετικούς μέσα, δεν έκανε ό,τι του υπαγόρευε το Πεντάγωνο και ο Λευκός Οίκος. Πάτησε πόδι και είπε στους Αφρικάνερς: όταν εμείς λέμε ανεξαρτησία, εννοούμε ανεξαρτησία.

Οι Αφρικάνερς βέβαια δεν το βάζουν κάτω και τότε οι Χερέρο, οι Νάμα, και δεν ξέρω ποιες άλλες εκ των γηγενών φυλών , οργανώνονται σε κόμματα, μέτωπα κι έναν λαϊκό απελευθερωτικό στρατό. Αφήνουν τα τόξα, αρπάζουν τα Καλασνίκοφ και, κατά το Χίλια Ενιακόσια Εξήντα Έξι, αρχίζει το σκληρό ροκ. Οι Νοτιοαφρικανοί τους καταγγέλλουν για τρομοκράτες και… η ζωή τραβάει την ανηφόρα. Οι μαύροι, με επικεφαλής ηγέτες όπως τον Σαμ Νουτζόμα, που ήταν γι αυτούς ο,τι ήταν ο Κάστρο για τους Κουβανούς, αποδεικνύονται πιο ανθεκτικοί στις ανηφόρες από τους Αφρικάνερς.

Τον Νοέμβριο του Ογδόντα Εννιά γίνονται οι πρώτες ελεύθερες εκλογές στην ιστορία της Ναμίμπια. Πρόεδρος της νεογέννητης δημοκρατίας ο Σαμ Νουτζόμα. Άλλο όμως η πολιτική εξουσία κι άλλο η οικονομική …

Η παράταξη του Σαμ Νουτζόμα κερδίζει τις εκλογές του Ενενήντα Τέσσερα και του Ενενήντα Επτά για να εφαρμόσει την φαινομενικά αδύνατη πολιτική της εθνικής και φυλετικής συμφιλίωσης.

Και όμως! Τα ανθρώπινα δικαιώματα γίνονται σεβαστά και η ελευθερία της έκφρασης απολύτως κατοχυρωμένη.

Το δεκατέσσερα τοις εκατό του κρατικού προϋπολογισμού δαπανάται για τη δημόσια υγεία.

Το τριάντα τοις εκατό πάει στην εκπαίδευση.

Το ογδόντα τρία τοις εκατό των παιδιών τελειώνουν το Δημοτικό.

Ελάχιστες χώρες στον κόσμο μπορούν να καυχηθούν για τέτοια ποσοστά.

Ωστόσο το aids μαστίζει τον πληθυσμό, μεγάλο ποσοστό του οποίου είναι φορείς.

Κατουτούρα

Εν τέλει, με τα πολλά, βρέθηκε επιτέλους οδηγός που δέχτηκε να μας πάει με το βαν στην Κατουτούρα. Και όχι μόνο αυτό αλλά, μετά από το πολύ πες πες, πείσθηκε και η Λορίν να έρθει μαζί μας.

Θα είναι η πρώτη φορά στη ζωή της που θα δει από κοντά της το παλιό γκέτο του Βίντχουκ, ένα από τα μεγαλύτερα σε σημασία που προκάλεσαν οι λευκοί Αφρικάνερς. Θα μπούμε μέσα στο συνοικισμό, ξεκαθαρίζω στον οδηγό. Όκει, νο πρόμπλεμ μου απαντά, χωρίς μεγάλη σταθερότητα στη φωνή του.

Αρχικά κάνουμε όλους τους περιφερειακούς δρόμους γύρω από την Κατουτούρα για να διαπιστώσουμε πώς, παρά τις περί του αντιθέτου διαδεδομένες φήμες, κανείς από τους κατοίκους δεν μας έριξε όχι πέτρα, ούτε καν ένα βλέμμα εχθρότητας. Η δε Λορίν, να έχει χωθεί βαθιά στο πίσω κάθισμα και να ρίχνει τρομοκρατημένες ματιές προς τις χαμοκέλες των μπλακμεν.

Μα καλά, δεν θα μπούμε μέσα; ρωτά τον οδηγό η Ισαβέλλα. Μα, μέσα είμαστε, μίσες! Όταν λέμε μέσα, εννοούμε μέσα! Κόψε δεξιά και μπες στον χωματόδρομο,λέω στον οδηγό με μια προσποιητή αποφασιστικότητα. Έτσι δεν συμφωνήσαμε;

Σπίτια από σανίδες, λαμαρίνες και κορεσμένα πλαστικά.

Γυναίκες να μπουγαδιάζουν υπαίθρια.

Παιδιά ξυπόλυτα να παίζουν με το οποιοδήποτε διαθέσιμο υλικό.

Στην χειρότερη περίπτωση, τους είμαστε αδιάφοροι. Στην καλύτερα μας χαιρετούν με εγκάρδια χαμόγελα. Η Λορίν δεν σηκώνει κεφάλι ούτε για ένα βλέμμα προς τα έξω. Δεν θέλει να ξέρει.

Καλύτερα να μη βγείτε έξω από τα’ αυτοκίνητο μ’ εκλιπαρεί ο οδηγός.

Ωστόσο είμαι σε μια γειτονιά σαν κι αυτή που δίπλα της μεγάλωσα. Μια γειτονιά σαν τα’ Αταλιώτικα, στον Ασύρματο, πάνω από το θησείο. Όπου, στο γόνιμο έδαφος της απόλυτης φτώχειας, φύτρωνε ο πιο γνήσιος ανθρωπισμός. Γιατί να φοβηθώ λοιπόν αυτούς τους ανθρώπους; Μ’ ένα χαμόγελο και μ’ ένα «αλόου» σου δίνουν τη ψυχή τους. Αφού μπήκα στο Σοβέτο, στο Γιοχάνεσμπουργκ, θα μπω κι εδώ. Μόνο που εδώ ο οδηγός αρνείται να με συνοδεύσει.