ΚΑΜΠΟΤΖΗ 7 - ΤΟ ΑΙΝΙΓΜΑΤΙΚΟ ΧΑΜΟΓΕΛΟ ΤΩΝ ΧΜΕΡ

Submitted by Isabelle on Σάβ, 08/12/2017 - 14:13

Front Picture:

Όπου κι αν σταθείς μέσα στο ναό του Μπαγιόν, πάνω από δώδεκα αντίτυπα του Ενός βρίσκονται κάθε στιγμή μέσα στο οπτικό σου πεδίο και σε κοιτάνε χωρίς να σε βλέπουν. Ανφας και προφίλ, με το ίδιο πάντα παράξενο παγωμένο χαμόγελο καρφωμένο στα σαρκώδη χείλη.

Κείμενο: Ισαβέλλα Μπερτράν

Φωτό: Κώστας Ζυρίνης

Δημοσιεύτηκε στο ΓΕΩΤΡΟΠΙΟ της ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑΣ, τεύχος αρ. 89 / 22.12.2001

Αντικρίζοντας το Μπαγιόν, το δεύτερο σε δημοτικότητα ναό ανάμεσα στους περισσότερους από εκατό που βρίσκονται διασκορπισμένοι στο Ανγκόρ, σε μια έκταση όση περίπου κι η Αθήνα, ένα είναι αυτό που θα παγιδεύσει κατ’ αρχήν το βλέμμα σου και δεν θα σ’ εγκαταλήψει στιγμή για όσο διαρκέσει η επίσκεψή σου.

Είναι εκείνο το αινιγματικό πρόσωπο, πολλαπλασιαμένο σε πάνω από διακόσια πιστά αντίγραφα του εαυτού του, που σε παρακολουθεί κάθε στιγμή, όπου κι αν βρίσκεσαι μέσα στον περίβολο του ναού, ενόσο εσύ ανεβοκατεβαίνεις τα σκαλοπάτια και περιφέρεσαι από επίπεδο σε επίπεδο, προσπαθώντας ν’ αποκρυπτογραφήσεις τις παραστάσεις με τις οποίες είναι σκαλισμένη κάθε πέτρα, κάθε στήλη και κάθε αγκωνάρι.

Ίσως κι όλας να σε κυνηγάει για πάντα μετά, σαν μια εικόνα που καλύτερα απ’ οποιαδήποτε άλλη συνθέτει ό,τι μπορεί να ένοιωσες περιπλανώμενος με τις ώρες και με τις μέρες ανάμεσα στα μουχλιασμένα ντουβάρια της αρχαίας πολιτείας. Όταν συνομιλούσες σιωπηρά μ’ εκείνον το μεγαλειώδη πολιτισμό των Χμερ που γεννήθηκε εδώ, πριν δώδεκα αιώνες για να βυθιστεί στη λήθη μετά από μια διαδρομή 600 ετών, και να σκεπαστεί ξανά από τη ζούγκλα και τα βρύα μέσα απ’ τα οποια είχε κάποτε ξεπηδήσει.

Πάνω από δώδεκα αντίτυπα του Ενός βρίσκονται κάθε στιγμή μέσα στο οπτικό σου πεδίο και σε κοιτάνε χωρίς να σε βλέπουν όπου κι αν σταθείς στο Μπαγιόν. Ανφας και προφίλ, με το ίδιο πάντα παράξενο παγωμένο χαμόγελο καρφωμένο στα σαρκώδη χείλη.

Κάποιοι ισχυρίζονται ότι πρόκειται για το πορτραίτο του θεοποιημένου βασιλιά Τζαγιαβαρμάν VII επί των ημερών του οποίου χτίστηκε ο ναός. Η επικρατούσα εκδοχή μιλάει ωστόσο για απεικόνιση του Μποντισάτβα Αβαλοκιτεσβάρα, δηλαδή της ενσάρκωσης της ύψιστης συμπόνοιας του Βούδα προς τους ανθρώπους.

Όποια κι αν είναι η αλήθεια, η αβεβαιότητα που πλανάται ταιριάζει απόλυτα με την γενικότερη αχλή μυστηρίου που ακόμα σκεπάζει τον σπουδαιότερο πολιτισμό που αναπτύχτηκε ποτέ στην Νοτιοανατολική Ασία μαζί με τα δεκάδες αναπάντητα ακόμα ερωτήματα που βασανίζουν τους αρχαιολόγους όλου του κόσμου.