ΜΠΕΝΙΝ 2, ΑΝΑΛΛΟΙΩΤΗ ΑΦΡΙΚΗ

Submitted by Isabelle on Τρί, 11/13/2012 - 00:18

Front Picture:

Η Αφρική γοητεύει. Αρκεί μια πόλη σαν την Παρακού, ας πούμε, για να σου υπονομεύσει την μέιντ ιν γουέστ βεβαιότητα για "το τέλος της ανθρωπότητας". Η αναλλοίωτη Αφρική, η μάνα του χόμο ερέκτους θα είναι και το τελευταίο του μετερίζι. Εδώ σέρνω τα βήματά μου αποτυπώνοντας βλέμματα, χαμόγελα, χωματένιους δρόμους, καταγάλανους ουρανούς, ανοιχτούς οχετούς, φωνές παιδιών... Ενώ, ένας ψυχίατρος εδώ θά 'μενε σίγουρα άνεργος.

Του Κώστα Ζυρίνη

Δημοσιεύτηκε στο ΓΕΩΤΡΟΠΙΟ της ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑΣ, τεύχος αρ. 268 / 04.06.2005

Προηγείται:

ΜΠΕΝΙΝ 1, ΟΜΟΡΦΙΑ ΠΟΥ ΣΚΛΑΒΩΝΕΙ | Κώστας Ζυρίνης & Ισαβέλλα Μπερτράν

Κοτονού. Πρωτεύουσα του Μπενίν. Η μέρα μας ξεκίνησε θεόστραβα. Σύμφωνα με τις ασκήσεις επί χάρτου της στρατηγού Ισαβέλλας, θα διατρέξουμε τη χώρα από την Κοτονού μέχρι τον απώτατο βορρά της, κι από κει θα μπούμε στο Τόγκο περνώντας από κάποιο συνοριακό φυλάκιο. Ναι, αλλά τη βίζα πρέπει να την βγάλουμε από δω. Το πρόβλημα είναι το "εδώ". Γιατί στο "εδώ" δεν λειτουργεί τίποτα κατά τρόπο που ν' ανταποκρίνεται στον ευρωπαϊκό ορθολογισμό του οποίου υποτίθεται ότι είμαστε φορείς. Τίποτα!

Τρέχουμε στο γαλλικό προξενείο. Μόνο κάτι διήμερες βγάζουμε, λέει, "πουρ αφέρ". Και τι να τις κάνουμε τις διήμερες, ρε μεγάλε; Ας τις πάρουμε, λέει ο Σάτσο, να μπούμε στο Τόγκο και μετά βλέπουμε, έτσι κι αλλιώς απαξάπαντες οι γηγενείς τα πιάνουν. Δεν το ρισκάρω, ρε Σάτσο. Ο μαύρος πορτιέρης του προξενείου ψιθυρίζει συνωμοτικά στην Ισαβέλλα, να πάτε στην εμιγκρασιόν να βγάλετε μια "ατάντ". Και απλώνει το χέρι του για τη χαρά της τρυφερής αφής ενός, έτσι κι αλλιώς ευτελούς, χαρτονομίσματος. Αλόνζ ανφάν στην εμιγκρασιόν! Αλλά στην εμιγκρασιόν μας λένε όχι, η ατάντ ισχύει μόνο για... Παραιτηθήκαμε. Θα τραβήξουμε κατά πού μας κάνει κέφι και ο γέγονε, γέγονε!

Μπιπ

Τελικά, τα μαζεύουμε απ την Κοτονού και τραβάμε κατά Πόρτο Νόβο μεριά. Πα ποσίμπλ να μη δείτε το αρχαίο παλάτι των βασιλιάδων επιμένει ο Ζυλ, ο γηγενής οδηγός μας. Ε, αφού είναι πα ποσίμπλ, να πα' να το δούμε, γιατί να μην το δούμε;

Από το μαγνητόφωνο

ΖΥΡ:... ένα παλάτι το οποίο, εδώ με μερικές δεκαετίες έχει μετατραπεί σε μουσείο. Κάτι σαν παρηκμασμένο υποστατικό μικρομεσαίου γαιοκτήμονα. Όσο για την περιγραφή του... τι να πεις!

ΙΣΑΒΕΛΛΑ: Ας πούμε λοιπόν για τις γυναίκες των βασιλιάδων... Λοιπόν, ο καθένας απ αυτούς τους βασιλιάδες ήταν παντρεμένος με εκατό γυναίκες που τις (μπιπ) εκ περιτροπής. Ανά δύο παρακαλώ! Εκείνες ζούσαν όλες μαζί υπό επιτήρηση σε κάποιον βασιλικό γυναικωνίτη της περιοχής απ όπου, όταν ήταν η σειρά τους, οι υπηρέτες τις έφερναν στο παλάτι. Ο δε βασιλιάς περνούσε εικοσιμία νύχτες παρέα με τις εκάστοτε δύο και με το που εμφανιζόταν η περίοδός τους, δρόμο!

ΤΟΜΑΡΑΚΙ: Άρα του τις έφερναν συγχρονισμένες ως προς την περίοδο.

ΣΑΤΣΟ: Παρτουζιάρης ο βασιλιάς ε!

ΖΥΡ: Με δύο; Σιγά το όργιο!

ΙΣΑΒ:... Κι όταν στις εικοσιμία ημέρες τις ξεφορτωνότανε, τότε του φέρνανε δύο άλλες από το στοκ. Που λογιστικά σημαίνει ότι οι δύο (μπιπ) έπρεπε να περιμένουνε πενήντα επί εικοσιμία μέρες, δηλαδή, χίλια τόσα εικοσιτετράωρα για να ξανα(μπιπ)...

ΤΟΜΑΡΑΚΙ: Πω πω, γύρω στα τρία χρόνια!

ΣΑΤΣΟ: Σιγά μη στέγνωνε η γλάστρα!

ΙΣΑΒ: Επίσης, στο παλάτι υπήρχε μια υποτίθεται μαγική αλυσίδα η οποία έφραζε την πύλη που οδηγούσε στο βασιλικό υπνοδωμάτιο. Αν κάποια από τις γυναίκες του βασιλιά, που είχε έρθει επιτέλους η σειρά της, είχε στο μεταξύ ξενο(μπιπ) με κάποιον αυλικό, τότε, υποτίθεται πως λίγο μετά το δρασκέλισμα της αλυσίδας της ερχόταν αίμα με αποτέλεσμα να το χάσει ολοσχερώς αφού ο βασιλιάς διέταζε πάραυτα τον αποκεφαλισμό της.

ΣΑΤΣΟ: Ας πρόσεχε!

Ντα Σίλβα

Εκατοντάδες χιλιάδες μαύρων αιχμαλώτων φορτώθηκαν απ αυτές τις ακτές για να πουληθούν ως φτηνή εργατική δύναμη στην αμερικανική ήπειρο. Που κακώς, κατά τη γνώμη μου, λέγεται αμερικανική, αφού πριν από την ισπανική κατάκτηση είχε τους γηγενείς πολιτισμούς της: των Ίνκα, των Μάγια, των Αζτέκων, και βορειότερα των Απάτσι, των Σιου... Οι μαύροι σκλάβοι, έχαναν τα αφρικάνικα ονόματά τους, όπως και κάθε τι τους συνέδεε με τους τόπους της προέλευσής τους, εκτός από το χρώμα τους, κι έπαιρναν το επίθετο του λευκού αφέντη που θα τους αγόραζε. Έτσι, απέκτησε το όνομα Ντα Σίλβα, ένας απ τους μετέπειτα απελεύθερους αφροβραζιλιάνους που επέστρεψαν στα πάτρια.

Ο εν λόγω κύριος ήταν ταυτόχρονα απόγονος σκλάβας και δουλέμπορου διότι κάποιος προπάππους του δουλέμπορος ηράσθη, λέει, κάποια προγιαγιά του σκλάβα, την απελευθέρωσε και...

ΣΑΤΣΟ: Έλυσε το ταξικό της πρόβλημα!

ΙΣΑΒΕΛΛΑ:.. ο οποίος Ντα Σίλβα κατάφερε να κάνει περιουσία στο Πόρτο Νόβο και να μετατρέψει το πολύ ωραίο σπίτι του σε μουσείο. Το οποίο και επισκεφτήκαμε. Ωραία αρχιτεκτονική!

ΤΟΜΑΡΑΚΙ: Ωραία έπιπλα και αντικείμενα του καιρού εκείνου...

ΣΑΤΣΟ: Και μια παλιά ρολς ρόυς στο προαύλιο...

Και, λίγο αργότερα, μια αισθητικώς πολύ ενδιαφέρουσα καθολικοειδής εκκλησία. Γονατίζω μπροστά της, όχι φυσικά ορμώμενος από κάποιο αίσθημα θρησκευτικής ευλάβειας αλλά γιατί τη θέλω ευρυγώνια και κοντρ πλονζέ για το Γεώ. Αίφνης, όμως, ένα μαύρο γεροδεμένο και γυαλιστερό κορμί, μ' ένα χαμόγελο από κάτασπρα δόντια, παρεμβάλλεται ανάμεσα στο φακό και στο φανερό αντικείμενο του πόθου μου. Λέω να τον διαολοστείλω αλλά το χαμόγελό του με αφοπλίζει. Από πού είστε, μεσιέ; Απ την Ελλάδα. Ω, λα Γκρες, σ' ε τρε ζολί! Και πού την ξέρεις εσύ την Γκρες, ρε δικέ μου; Ήμουν χρόνια ναυτικός κι έχω πιάσει λιμάνι στην Καβάλα. Και δε μου λες, γιατί αυτή η όμορφη αφροβραζιλιάνικη εκκλησία στερείται σταυρού; Μα δεν είναι εκκλησία, μεσιέ, τζαμί είναι, δεν το πρόσεξες; Ομολογώ πως όχι.

ΙΣΑΒ: Έμοιαζε με βραζιλιάνικη χριστιανική εκκλησία γιατί, όπως μας εξήγησε ο συμπαθής αυτόχθων, τη φτιάξανε οι απόγονοι των σκλάβων που γύρισαν απ τη Βραζιλία και ασπάστηκαν το ισλάμ από αντίδραση στη χριστιανική θρησκεία των παλιών αφεντικών. Έλα όμως που δεν είχαν δει ποτέ στη ζωή τους τζαμί! Φτιάξανε, λοιπόν, μια χριστιανόρρυθμη εκκλησία και της κότσαραν από πάνω την ημισέληνο. Ο μιναρές είναι μεταγενέστερος.

ΤΟΜΑΡΑΚΙ: Και καθώς απομακρυνόμαστε αυτός ο μπενινέζος ναυτικός έτρεξε πίσω μας για να μας δείξει ένα πόστερ ενθύμιο, το οποίο απεικόνιζε το λιμάνι της Καβάλας. Γλυκύτατος κύριος! Κι ένα σώμα!..

Το σλάλομ του θανάτου

Αυτός ο απίστευτος αχταρμάς της αφρικανικής πόλης! Μαύρα ηλεκτρόνια χωρίς προφανή πυρήνα. Τα πάντα στο δρόμο αφού τα χαμηλά λασπόσπιτα, με λαμαρινοσκεπές τα περισσότερα, είναι στενόχωρα. Όλα στο δρόμο. Και τα κατσίκια να βόσκουν χαρτιά, και τα ψόφια ποντίκια να σαπίζουν στον ανοιχτό οχετό, και οι φανταχτερές σταμπωτές κελεμπίες για να μην ξεχνιόμαστε, και μερικά μωρά ξεβράκωτα να σκούζουν, και τα σαραβαλιασμένα ποδοσφαιράκια στο δρόμο. Είσαι; λέω στον Σάτσο. Μέσα! μου απαντά. Και σε λίγο ένα αεικίνητο σμάρι από μαυράκια με κουρελιασμένες φανελίτσες να επευφημούν την τιτανομαχία των δύο λευκών που ξέπεσαν στο μαχαλά τους. Τα περισσότερα υπέρ του Σάτσο, που προφανώς είναι καλύτερός μου.

Το λένε λαθρεμπόριο αλλά δεν είναι. Τύποις γίνεται παράνομα. Δηλαδή χωρίς αποδείξεις, τιμολόγια, φιπιά και χωρίς να ιδρώνει κανενός το αφτί για το θάνατο που σέρνει ξέφρενα το χορό στη λακκουβιασμένη άσφαλτο. Φτηνή βενζίνη από τη Νιγηρία. Από την αφρικανική χώρα που θα 'πρεπε να τιμηθεί με τα χρυσά μετάλλια της διαφθοράς και της εγκληματικότητας. Εκατοντάδες, χιλιάδες, δίτροχα πέρα δώθε από Πόρτο Νόβο στα σύνορα με τη Νιγηρία. Το μεροκάματο του τρόμου. Κάθε δίτροχο με μισό τόνο βενζίνης μέσα σε μαύρα πλαστικά ντεπόζιτα. Και να τρέχουν σαν τρελοί. Κινούμενες βόμβες. Σούπερ μολότωφ!

ΣΑΤΣΟ: Ας σημειωθεί ότι εδώ το κράνος είναι ακριβότερο απ το κεφάλι του μοτοποδηλάτη. Αρκεί να δεις τα σλάλομ που κάνουν ανάμεσα στις φορτωμένες νταλίκες, και μέσα απ το σύννεφο του μαύρου καυσαερίου, και θα καταλάβεις.

Ο ατσαλάκωτος

Μια ανάσα. Μια στάση και μια βόλτα σε μια κωμόπολη που δεν θα προλάβω να μάθω ποτέ τ' όνομά της. Κι ούτε θα θελήσω. Μας συνέλαβαν, και πάντως όχι για λαθρεμπόριο καυσίμων. Ακόμα δεν μάθαμε το γιατί.

Αστυνομικό τμήμα. Ένα άθλιο παραγκοπαράπηγμα με ξύλινους πάγκους. Ο πρώτος πεντακάθαρος και ατσαλάκωτος μπάτσος που συναντάμε, κορδωμένος πίσω απ το γραφείο του και 'μεις στον πάγκο απέναντί του. Η γάτα με τα ποντίκια.

Ο πεντακάθαρος τη μια ν' αγριεύει το μάτι και η φωνή του σαν υπασπιστής του Αμίν Νταντά και την άλλη να παίρνει ένα καλοσυνάτο παιδιάστικο ύφος. Ο Ζυλ στη μούγκα. Πάει να τραυλίσει κάπου κάπου αλλά δεν. Τη διαπραγμάτευση την κάνουν η Ισαβέλλα με τοΜαράκι. Εμένα το μάτι μου έχει καρφωθεί σε μια ξύλινη πορτούλα με καγκελωτό άνοιγμα και στις χειροπέδες που κρέμονται ανατριχιαστικά απ τη μπάρα. Έχει γούστο! Εδώ δε σε βρίσκει ούτε η Σι Άι Έι! Ο ατσαλάκωτος όλο και στρώνει τα χαρτιά του, όλο και ταχτοποιεί το τασάκι του, κι όλο πώς, γιατί και πού. Κάπου κάπου ρίχνει και κάνα εθνοπατριωτικό λογύδριο. Κάνε πως ψάχνεις στην τσέπη σου για χαρτονομίσματα, μουρμουράω στην Ισαβέλλα, στον τελευταίο άνθρωπο που θα μπορούσε να λαδώσει. Μα, μου... Κάνε αυτό που σου λέω, αλλιώς δεν καθαρίζουμε μ' αυτόνε...

Από το μαγνητόφωνο

ΙΣΑΒ.: …και πάνω πού 'χαμε χαλαρώσει λιγάκι από τις δίτροχες μολότωφ, σταματάμε σ' ένα μέρος που του Κώστα του γυάλισε για φωτογράφηση. Να όμως που με το πρώτο κλικ, μας την πέφτει ένας γομαροειδής με αφρικανικό ντύσιμο και, τι κάνετε 'δω, και πώς, και γιατί, και ακαριαία μας μοστράρει ένα κουρελιασμένο χαρτί, και καλά απόδειξη ότι είναι χωροφύλακας. Του 'παμε ότι είμαστε μ' έναν οδηγό, κοιτάμε για τον Ζυλ, πουθενά ο Ζυλ...

ΣΑΤΣΟ: Είχε κρυφτεί στ' αυτοκίνητο ο χέστης!

ΙΣΑΒΕΛΛΑ: Βρε πού 'ναι ο Ζυλ!.. Πουθενά ο Ζυλ! Το δε γομάρι και καλά να μας πάει στο τμήμα. Ανένδοτος!

ΤΟΜΑΡΑΚΙ: Χρειαζόμαστε, λέει, άδεια από το Υπουργείο Τουρισμού για να φωτογραφίσουμε ακόμα και τις κατσίκες στο δρόμο!

ΣΑΤΣΟ: Λες και είμαστε οι κατάσκοποι που ήρθανε απ το κρύο.

ΙΣΑΒΕΛΛΑ: Με τα πολλά πλησιάζει κι ο Ζυλ κι αρχίζει την κλάψα... Το γομάρι ανένδοτο. Πάει και φωνάζει έναν και καλά ανώτερό του και σφηνώνουμε και οι εφτά στο τροχοφόρο του Ζυλ που παραλίγο να κλατάρουν το μεν από λάστιχο ο δε από φόβο.

Κρατητηρίου συνέχεια...

Παίρνει το λόγο ο Σάτσο: Άκου να σου πω, του λέει, και μάλιστα όρθιος, εγώ είμαι παιδί της εργατιάς, δουλεύω οικοδομή τριάμισι χρόνια χωρίς διακοπές για να μπορέσω να έρθω στη χώρα σου, ν' αφήσω τα μεροκάματά μου εδώ, δεν είναι δυνατόν λοιπόν... Αμάν, παλιά ελληνική ταινία με Ξανθόπουλο λέω από μέσα μου αλλά, να, ιδού, ο μπάτσος κουλάρει, ακούει με συμπάθεια τον Σάτσο που τώρα έχει φτάσει στα ολύμπικ γκέιμς, "α! σ' ε σα λα Γκρες!" αναφωνεί και σχεδόν δακρύζει για την αποκάλυψη ενώ ο Σάτσο να συνεχίζει πιο ενισχυμένος την πρόζα. Κρίμα που δεν τον ήξερα τον καιρό που έκανα ταινίες! Τέλος το ελεύθεροι πολιορκημένοι. Βγαίνουμε απ το τμήμα ενώ ο ατσαλάκωτος έχει βάλει το χέρι του στον ώμο του Σάτσο. Και όχι μόνο: αρνήθηκε μετά βδελυγμίας να κρατήσει το μασούρι που πήγε να του πασάρει, κάπως άτσαλα είν’ αλήθεια, η Ισαβέλλα.

Χάπι εντ. Αλλά, ο Ζυλ, απ τη στιγμή που μπήκαμε στο καρούλι του, του βα μπιεν; ρωτάει, του βα μπιεν, του λέμε και του ξαναλέμε ενώ αυτός να πατάει γκάζι, να κοιτάει το καθρεφτάκι, να στρίβει δεξιά αριστερά σαν τρελός μην και τον καταδιώκουν κι όλο να ρωτάει "σ' ε βρε;" Ουί, γαμώτο, σ' ε βρε! Και μάλιστα χωρίς να δεχτεί το μασούρι πουρ μπουάρ. Πα ποσίμπλ, σ' ε πα βρε!

Αλλαγή λαδιών

Το σοκ της σύλληψης θα εξορκιστεί αυτομάτως από ένα ατέρμονο νευρικό γέλιο. Γελά ακόμη κι ο Ζυλ χωρίς να καταλαβαίνει τι λέμε. Το ρεσιτάλ του Σάτσο στο λαϊκό μελόδραμα θα γίνει το μότο μας για πολλές μέρες. Τώρα όμως ακροβατούμε πάνω στην, πνιγμένη στο μαύρο καυσαέριο, λεωφόρο κατευθυνόμενοι προς την Αμπομέι, παλιά πρωτεύουσα του βασιλείου του Νταχομέι. Κι εκτός από τους υποψήφιους αυτόχειρες των δίτροχων μολότωφ είναι και οι κινούμενες καρμανιόλες: οι υπερφορτωμένες νταλίκες. Φθαρμένα λάστιχα και δυνατότητα φρεναρίσματος κοντά στο μηδέν μεταφέρουν τους μεγαλύτερους κομμένους κορμούς δέντρων που έχουνε δει τα μάτια μου. Και όχι μόνο κορμούς. Κάθε λογής φορτίο, άτσαλα δεμένο πάνω σε ανεξέλεγκτες καρότσες.

ΣΑΤΣΟ:... Αυτή τη στιγμή κάνουμε αλλαγή λαδιών στο σαράβαλο. Οι δε αρχιμηχανικοί, τρεις τον αριθμό, αδειάζουν το παλιό λάδι χωρίς να έχουν ανοίξει την τάπα εισαγωγής από πάνω ώστε να 'χει τη σωστή του ροή. Δε βιάζονται, μπα! Αυτός που ξεβίδωσε την τάπα εξαγωγής έχει ξαπλώσει από κάτω και οι άλλοι δύο είναι απλώς μπανιστές! Τι να πεις! Άλλα τα μάτια του λαγού κι άλλο τ' αυγά τα μάτια!

Στην Αμπομέι, πριν ακόμα ακουμπήσουμε τα μπαγκάζια μας στα δωμάτια του "Σε Μονίκ", μας την πέφτουν οι πλασιέδες τελετών βουντού. Δήθεν ότι πολύ σπάνια γίνονται αυτές οι τελετές, δήθεν ότι είναι απαγορευμένη η παρουσία ξένων σ' αυτές και μάλιστα με φωτογραφικές μηχανές, δήθεν ότι εγώ μαντάμ, μεσιέ, που είμαι ανιψιός του αρχηγού του τάδε χωριού κι αν προσπαθήσω θα μπορέσω να σας εξασφαλίσω...

Κατά την Ισαβέλλα είναι μαστ να δούμε και το περίφημο παλάτι της Αμπομέης. ΤοΜαράκι συμφωνεί μαζί της. Ο Σάτσο προτιμά γενικώς τα πολύβουα αφρικανικά παζάρια. Εγώ πηγαίνω οπουδήποτε αρκεί αυτό το "οπουδήποτε" να έχει φωτογένεια.

Ιστορίες για αγρίους

Κατά τη διάρκεια του Δέκατου Έβδομου αιώνα, στην περιοχή που σήμερα λέγεται Μπενίν, άρχισαν να ξεπετάγονται διάφορα βασίλεια από τα οποία τα πιο σημαντικά ήταν του Αλλάντα, του Ατζατσέ και του Αμπομέι, που πήρε τ' όνομά του απ την ομώνυμη πρωτεύουσα πόλη. Το Αμπομέι ιδρύθηκε από τον φύλαρχο των Φον, Ουεγκμπάτζα. Πολεμοχαρής ο τύπος και, όπως όλοι οι φύλαρχοι και φίλαρχοι κάθε εποχής, καθυπόταξε στη συνέχεια χωρίς καθόλου τακτ το γειτονικό βασίλειο του ομότεχνού του Νταν κι έχτισε το παλάτι του πάνω στον τάφο του νικημένου. Εξ ου και η μετονομασία του βασιλείου σε «Νταχομέι». "Νταν Χόμε" στη γλώσσα των Φον σημαίνει «η κοιλιά του Νταν». Τον ξεκοίλιασε εν ολίγοις!

ΙΣΑΒ: Στη συνέχεια ο πολύς Ουεκμπάτζα απεφάνθη ότι το βασίλειο του Νταχομέι τού 'πεφτε λίγο κι όφειλε να το μεγαλώσει υποτάσσοντας τις γειτονικές φυλές. Την ίδια ιμπεριαλιστική πολιτική ακολούθησαν και οι επίγονοί του...

ΣΑΤΣΟ: Κι όταν εγώ σου λέω πως δεν αλλάζει ο κόσμος εσύ, άλλα λόγια ν' αγαπιόμαστε! Η Ιστορία είναι βελόνα που κόλλησε.

ΤΟΜΑΡΑΚΙ: Αμπελοφιλοσοφίες!

ΙΣΑΒ:... έτσι που από γενιά σε γενιά ο εκάστοτε βασιλιάς να κληροδοτεί περισσότερη γη στους απογόνους του. Ο λαός του Νταχομέι το πήρε απάνω του κι άλλη δουλειά δεν έκανε τις επόμενες δεκαετίες από το να μάχεται προς δόξαν της βασιλείας καταχτώντας ασταμάτητα τις γειτονικές φυλές, και χτίζοντας μέσα στην Αμπομέι νέα βασιλικά παλάτια δίπλα στα ήδη υπάρχοντα.

Μέχρι που κάνουν την εμφάνισή τους οι ευρωπαίοι αποικιοκράτες. Πρώτα οι Πορτογάλοι και στη συνέχεια, μη χάσουν! οι Γάλλοι και οι Ολλανδοί. Έτσι ξεκίνησε το πολύ προσοδοφόρο πρόγραμμα εμπορικών συναλλαγών: σκλάβοι έναντι όπλων. Όπως λέμε: τρόφιμα έναντι πετρελαίου, στο Ιράκ. Με τα ευρωπαϊκά όπλα ανά χείρας, οι γενναίοι του Νταχομέι απέκτησαν την αναγκαία υλικοτεχνολογική υποδομή για τον εκσυγχρονισμό και την αναδιάρθρωση της οικονομίας τους με στόχο την αύξηση της παραγωγικότητάς τους σε αιχμαλωσίες (άλλων) μαύρων, ως εξαγώγιμο προϊόν προς την Αμερική. Το δε δουλεμπόριο επιβλήθηκε ως βασιλικό μονοπώλιο. Η αμοιβαίου οφέλους συναλλαγή συνεχίστηκε απρόσκοπτα μέχρι το Χίλια Οχτακόσια Σαράντα οχτώ, οπότε και καταργήθηκε το δουλεμπόριο. Εμένα μου λες!

Στο Βορρά

Βενζινάδικο, για την ακρίβεια, σημαίνει ένας υπαίθριος πάγκος με μπουκάλια διαφόρων μεγεθών πλήρη βενζίνης. Το αν, ή μάλλον το πόσο, είναι νοθευμένη αυτό ουδείς το έμαθε ή θα το μάθει ποτέ. Ο Ζυλ σταματά κάθε τόσο και δείχνει το μπουκάλι με το μέγεθος της αρεσκείας του. Ο εμποράκος βάζει στο στόμιο του ρεζερβουάρ ένα βρώμικο πανί για φίλτρο και γλου γλου μας εφοδιάζει για τα όσα επόμενα χιλιόμετρα.

ΣΑΤΣΟ: Η ατμοσφαιρική μόλυνση απ τα καυσαέρια είναι ένας από τους λόγους που έχω αρχίσει να αποκτώ ένα πάρα πολύ ωραίο μαύρισμα αλλά, δυστυχώς, κάθε απόγευμα που φτάνουμε στο ξενοδοχείο και κάνω μπάνιο μου φεύγει. Την επομένη ξαναμαύρισμα και, φτου...

Η Αφρική μας γοητεύει. Οι δυτικές μας αντιστάσεις εξασθενούν. Η Παρακού μας εκμαυλίζει. Τα αξιακά μας συστήματα όλο και περισσότερο φαντάζουν σαν συμπτώματα "δυτικής" μοναξιάς. Αρκεί μια πόλη σαν την Παρακού, ας πούμε, για να σου υπονομεύσει την μέιντ ιν γουέστ βεβαιότητα για "το τέλος της ανθρωπότητας". Η αναλλοίωτη Αφρική, η μάνα του χόμο ερέκτους θα είναι και το τελευταίο του μετερίζι. Ή μήπως και παραλληρώ; Μπορεί. Τι σημασία έχει; Εδώ είμαι ένας φωτογράφος που σέρνει τα βήματά του αποτυπώνοντας βλέμματα, χαμόγελα, χωματένιους δρόμους, καταγάλανους ουρανούς, ανοιχτούς οχετούς, φωνές... Ενώ, ένας ψυχίατρος εδώ θά 'μενε σίγουρα άνεργος.

Νατιτίγκου: Η μεγαλύτερη πόλη του μπενινέζικου Βορρά. Από το Πόρτο Νόβο μέχρις εδώ το φυσικό περιβάλλον δεν ανταποκρίθηκε σ' αυτό που ελπίζαμε ως άγρια τροπική βλάστηση. Δεν είναι κάτι που λες να μπω μέσα να περπατήσω στα μονοπάτια και στις λόχμες, να δω κάνα άγριο ζώο, καμιά βαθιά χαράδρα. Είναι μια φύση πυκνή σε φοίνικες και καλλιεργήσιμες εκτάσεις. Ζήτημα να 'χουμε συναντήσει δύο πιθήκους μέχρι τώρα, κι αυτούς σε κλουβί. Μια γη πειθαρχημένη στις ανάγκες των χωριών και των κωμοπόλεων. Απ αύριο μπαίνουμε στην περιοχή της φυλής Μπεταμαριμπέ, κοντοσυγγενών των Ταμπερμά του Τόγκο, με την υπέροχη λάσπινη αρχιτεκτονική.

Εγκατασταθήκαμε σ' ένα μπανγκαλόου της συμφοράς. Εξαγνιστήκαμε μ' ένα γερό μπάνιο. Δεν έχει νυχτώσει ακόμα. Καθόμαστε σ' ένα ξύλινο αίθριο. Έναν καφέ για να στανιάρουμε. Ο Σάτσο περιδρομιάζει μια ομελέτα, ή μάλλον κάτι που αμυδρά θυμίζει ομελέτα. Κι εγώ ξιφουλκώ το μαγνητοφωνάκι μου για τις εντυπώσεις της ημέρας...